میزان رای دشمن است؟!

مسعود شریف

کارکرد اصلی «دشمن» فرافکنی است. دشمن ما را قادر می‌سازد مشکلات و ناکارآمدی خود را به گردن او بیندازیم. اگر بخواهیم از اصطلاحات معنا‌شناختی کمک بگیریم، یک دال تهی است که مدلول ندارد. به زبان ساده‌تر، فضایی خالی است که محتوایی ندارد. به همین دلیل به ما اجازه می‌دهد آن را با انواع و اقسام چیزها پر کنیم. یک‌روز می‌تواند بارِ کاستی‌های اداری ما را به دوش کشد، روز دیگر ناتوانی و بی‌سامانی اقتصادی‌مان را، فردا روزی ناکامی سیاسی‌مان را، و چه بسا بی‌تدبیری و قلدرمآبی دیپلماسی‌مان را. هر آن‌چه خارج از اختیار و کنترل ماست می‌تواند به او حمل شود. هر آن‌که با ما در افتد در دم وابسته به دشمن و بیگانه است.>>>

راست‌ها، چپ‌ها؛

خوبی‌ها و بدی‌های هرکدام

ناصر کاخساز

راست‌ها محافظه‌کارند؛ سخنگویان سرمایه‌داری‌اند؛ بازار کار را رشد می‌دهند؛ طرفدار امنیت اقتصادی و اجتماعی‌اند؛ تنها زیر فشار به برنامه‌ی عدالت اجتماعی تن می‌دهند؛ مخالف تعمیق دموکراسی هستند و هرجا دستشان برسد آن را قیچی می‌کنند؛ پراگماتیست‌اند، و بسیار بیشتر از چپ‌ها به منافع شخصی خود وابسته‌اند؛ طرفدار تمامیت ارضی‌اند؛ پختگی سیاسی دارند؛ برنامه‌ی سیاسی و اقتصادی روشنی دارند؛ دچار تغییر و تحول اساسی نمی‌شوند و به همین سبب در انتخابات آزاد سنتا از اعتماد مردم برخوردارند.

چپ‌ها صمیمی و روراست‌ و با شهامت و شجاع‌اند؛ ساده و عاطفی و عدالت‌خواه‌اند؛ طرفدار طبقات محروم‌اند و برای آن‌ها رفاه می‌خواهند؛ معتقدند که آزادی فردی، اگر از حد معینی بیشتر باشد، به سود سرمایه‌داران تمام می‌شود؛ بدبین و اخمو و شتابزده و اهل شعارند؛ و دائم در معرض تغییرات نظری هستند و به همین سبب جهان به آن‌ها بی‌اعتماد است و در انتخابات معمولا به راست‌ها می‌بازند.

خطر عمده‌ی چپ‌ها در طرح نابجا و نابهنگام مسئله‌ی ملی است. این چشم اسفندیار آنان است. آن‌ها در کمال صمیمیت می‌توانند تمامیت ملی کشور را برباد دهند؛ خطری که می‌تواند در روند سوسیال دموکراتیزه شدن آن‌ها منتفی شود. چپ چشم انداز تغییر دارد. اما به سبب سرعت رویدادها در این دوران، این خطر می‌تواند فرصت تحقق آن چشم انداز را از بین ببرد.(بيست و هشتم خرداد 89)

جمهوری اسلامی بخشی از تاریخ ما هست، لیکن تقدیر ما نیست. تاریخ، این دوره را پشت سر خواهد نهاد ولی با کدام تدبیر؟ مشکل نه در کمبود حزب و گروه و «اتحاد» است، نه در کمبود نشست و منشور و کنفرانس و نه در رسانه‌هایی که در جهان مجازی و غیرمجازی به دنبال مخاطبان واقعی می‌گردند. مشکل در کمبود یک پیوند درونی است تا این همه  موجودیت‌های پراکنده را به یک نیروی مجسم و واقعی تبدیل سازد. تاریخ در جستجوی این تدبیر است تا بر آنچه «تقدیر» نمایانده می‌شود، لگام بزند و آن را در مسیری سزاوار بیندازد.>>>

طبقهء متوسط اقتصادی پیش نیاز دمکراسی

ایران به لحاظ ذخایر انرژی از منابع گسترده ای برخوردار است؛ به همین دلیل صاحبان قدرت در جمهوری اسلامی بر پایهء فروش منابع نفتی و در شکل پیشرفته تر پتروشیمی، نیازی به مالیات مردم ندارند و در متن چنین اقتصادی فضای چالش فکری و اندیشه های مطالبه محور و آزادی خواهانه مسدود می گردد و حکومت با در دست داشتن ثروت عمومی جایگاه و مقام گروه ها و افراد را بر مبنای نزدیکی یا دوری شان به قدرت شکل می دهد. به دلیل فقدان یک اقتصاد تولیدی پویا و فقدان طبقهء سرمایه دار صنعتی مستقل از دولت، طبقهء بورژوا که موتور محرک رفاه و تضعیف قدرت مطلقه در اروپا شد در ایران شکل نمی گیرد. حکومت مسئول توزیع ثروت است و هر گروه اجتماعی که نقش وسیعتری در حفظ دیکتاتوری آن داشته باشد از میزان بیشتری از منابع و ثروت جامعه برخوردار می شود، در حالی که در غرب این جایگاه بر اساس میزان "تولید" ثروت "مستقل" از حکومت تعیین می شود. مردم ایران برای ادامهء حیات کاملا وابسته به حکومت هستند، چون ثروت در اختیار حکومت است در حالی که در غرب ثروت در اختیار تولید کنندگان است. فرهنگ ایران نیز به دلایل متعدد فرد محور و استبدادی است و دولت هم به دلیل داشتن منابع "زیر زمینی" نیازی نمی بیند "به روی زمین" اهمیت دهد و در چنین فضایی "خلاقیت" و "صنعت مدرن و جهانی" و مفهوم "شهروندی" به وجود نمی آید. حکومت منشاء قدرت را مردم نمی داند زیرا این جامعه نیست که خرج دولت را می دهد بلکه این حکومت است که حقوق مردم را تقسیم می کند. خامنه ای نیازی نمی بیند در ذیل چنین فرهنگ سیاسی و اقتصادی به خواست های اجتماعی و سیاسی مردم توجه کند. الگوهای اقتصادی و تاریخی ایران ضرورتاً  شکل خاصی از حکومت را به کشور ما تحمیل کرده که دیکتاتورمنش و فاقد پایگاه اجتماعی است و حکومتی که ریشه مردمی و طبقاتی نداشته باشد به آزادی بیان و شکل گیری نهاد های مدنی اجازه ظهور و بروز نخواهد داد. ایران کماکان در تک صدایی زیست می کند زیرا ظرفیت های تاریخی، الزامات ساختاری، و عمق نهاد های مستقل از دولت آن در کمترین حد خود است و انحطاط فرهنگی اش هنوز مورد پرسش و نقد فلسفی قرار نگرفته و تحت عناوینی مانند "ملت با هوش ایران و ملت فرهیخته ایران" و مانند آن  فقط نقد درونی مان به تاخیر افتاده است. یکی از مهمترین پیش نیاز های تاسیس یک دمکراسی پایدار وجود یک "طبقهء متوسط اقتصادی" و مستقل از حاکمیت است (برخی صاحب نظران  وجود طبقهء متوسط فرهنگی را کافی می دانند که تحلیل دقیقی نیست) که متاسفانه چنین طبقه ای زیر نفوذ اقتصاد غیر تولیدی و نفتی ما هنوز به وجود نیامده است. به قول برینگتون مور، "آنجا که بورژوازی نباشد دمکراسی نیست".>>>

فرماندهی کل قوا و فقيه درجهء سه!

مهیار از تهران

از تمام عنوان هایی که آقای خامنه ای دارد به نظر من مسخره ترین و بی ربط ترین عنوان و سمتش "فرمانده کل قوا" است. جالب تر این که بسیاری از مخالفان محمدرضا شاه که به عنوان بزرگ ارتش داران ِ او ایراد می گرفتند امروز سکوت کرده اند، در حالی که محمدرضا شاه آموزش دیدهء دوره های مختلف نظامی بود و این عنوان برایش تعجب آور نبود. اما برای من سوال است آقای خامنه ای طبق کدام صلاحیت نظامی خود را فرمانده کل قوا (توجه کنید "کل قوا") می داند؟ یعنی به طور رسمی یک فردی که حتی فقیه درجهء سه هم نیست و در زمینهء فقهی با فقدان مشروعیت علمی و صلاحیت فتوایی رو به روست، بدون کمترین تخصص نظامی "فرمانده معظم کل قوا" نامیده می شود. آیا این بالاترین درجهء حقارت برای ارتش ایران نیست؟ همین که یک فرد بدون مسئولیت در قبال مردم فرمانده کل نیروهای نظامی است باعث شده به آسانی خامنه ای و اعوان و انصارش دست به کشتار و سرکوب وسیع مردم بزنند و از احدی پروا نکنند. به نظر من، خامنه ای با پررویی و وقاحت خاصی نه تنها خود را فرمانده کامل قوای مسلح کشور می نامد بلکه ادعای ولايت امر مسلمین "جهان" را هم دارد. ای بسا در آینده نزدیک خامنه ای خود را فرمانده نظامی و دینی کل جهان اسلام و سپس کل جهان اعلام کند. سوال اصلی من این است که آقای خامنه ای در کدام دانشکده نظامی آموزش دیده و مثلاً از نیروی دریایی و هوایی و زمینی و لجستیک و هلی پاد و هلی بورد و مانند این اصطلاحات چه می داند؟