بازگشت به خانه                    پيوند به نظر خوانندگان                     آرشيو  مقالات                  آرشيو صفحات اول                جستجو

چهارشنبه 12 تير ماه 1392 ـ  3 ماه جولای 2013

نقش جديد دولت روسيه در تغيير معادلات نظامی خاورميانه

آريوبرزن داريوش

rudaruish@gmail.com

سال های متمادی است،که اسرائيل در مناقشات خاورميانه نقش بسيار تعيين کننده يک سويه ای بنفع خود داشته و با برخورداری از برتری تسليحات و آموزش نوين نيروهای مسلح و کمک های مالی آمريکائيان، بطور عملی تمام اهداف سياسی نظامی اش را در خاورميانه، بی اعتنا به مخالفت های بين المللی و منطقه ای، به بهانه حفظ امنيت، با قدرت طلبی به پيش برده است. امروز استراتژی نوين دولت روسيه، به رهبری ولاديمير پوتين، مبنی بر لزوم نقش آفرينی و حضور فعال در منطقهء آسيای جنوب غربی و مديترانه، در تقابل با سياست های ايالات متحده آمريکا و متحدان اش، مي رود تا معادلات استراتژيک گذشته در اين بخش از جهان بکلی دگرگون کند.

جنگ داخلی ورويدادهای دوساله اخيردرکشورسوريه ونقش آفرينی دولتهای آمريکا واروپا با عامليت ترکيه وسياستهای حمايتی کشورهای عربستان وقطربمنظور جلوگيری از تشکيل به اصطلاح يک هلال شيعی، باسياست ايجاد تنش وجنگ بين اهل تسنن و شيعيان ساکن درکشورهای عربی و اسلامی،درنهايت ميرود تا کم کم هدفهای تشکيل خاورميانه بزرگ رابرای آمريکا و همپيمانان ديرينش متحقق سازد.

طرح استقرار شش سامانه موشک پاتريوت پيشرفته زمين به هوای ناتوکه هرکدام شامل دوازده سکوی پرتاپ درمناطق قاضی انتپ، قهرمان مرعش و عدنان در جنوب ترکيه با سوريه به بهانه واهی ايجاد سپردفاعی برای کشور ترکيه اما با قصد تشکيل منطقه پرواز ممنوع برای حفاظت وايجاد پوشش هوائی گسترده درمنطقه درصورت وروداحتمالی نيروهای ناتو و يا عمليات تعرضی نيروی هوائی اسرائيل به سوريه درچهارم دسامبر 2012 اسکان يافته است،دولت روسيه را واداشت تادربرابراين اقدامات بگويد که:" انکارا برای توجيه استقرار موشک‌های پيشرفته پاتريوت از سوی ناتو در اين منطقه ودرباره تهديدهايی که با آن مواجه است،بسيار غلو و مبالغه کرده است."درادامه اقدام به حمله متجاوزانه جنگنده‌های نیروی هوایی اسرائیل درسحرگاه یکشنبه 1۵ اردیبهشت امسال برای دومین بار به سوريه به بهانه انهدام انبار موشکهائی از نوع فاتح 110  ایرانی در نزدیکی دمشق،بالاخره صبروتحمل پوتين را بسرآورد. بنحوی که دولت  روسيه بطور رسمی اعلام داشت، بدنبال عقد قراردادقبلی با دولت سوريه قصد دارد چهارسامانه اس 300 را به اين کشور تحويل دهد.بدنبال آن بشارالاسد درهفته گذشته مدعی شد که اين سيستمها را از روسيه تحويل گرفته است.اگرادعای اسد بحقيقت نزديک باشد واين سيستمهای پدافند هوائی درسوريه استقراريافته باشد،ميتوان گفت که بااستفاده ازقدرت پوششی رادارهای اس 300 هيچ پرنده ای درآسمان کشوراسرائيل ولبنان درآينده درامنيت پروازی نخواهد بود.بدينگونه که هرفروند جنگنده اسرائیلی که در نیمه شمالی این کشوربه پرواز درآيد به محض ترک باند فرودگاه ،در تیررس موشک های پدافند هوائی اس 300 قرار خواهد گرفت.بنظرميرسددراين ميان تاثيرات سو روانی تجهيزسوريه به اين سيستم نوين از قدرت آتش اين سلاح ها برای اسرائيل بیشترباشد. با نگاه به سوابق اس 300 درمييابيم که اين سيستم هیچگونه کاربرد عملياتی تاکنون نداشته و بر خلاف موشکهای پاتریوت عملا در هیچ نبردی مورد استفاده قرار نگرفته اند. .پاتریوتها در جنگ دوم خلیج فارس دربرابر موشک های اسکاد روسی ارتش عراق به بخدمت گمارده شدند،اما کارائی قابل توجهی راارائه نکردند. نتانياهو،نخست وزيراسرائيل گفته که براين باور است که پوتين ميخواهد با ارائه اين تصميم وفروش سيستمهای اس 300 به سوريه قاعده بازی را درخاورميانه دگرگون ساخته وآنرا برهم زند.اوميگويد با اين تصميم "ما تفوق هوائی خود درمنطقه را ازدست ميدهيم و لذا استراتژی دفاعی مان بايد ازنو نوشته شود." بنظرميرسدکه گويا روسيه مصمم است اقداماتی بانجام رساند تا توانائی تهديد کشورهای منطقه از سوی اسرائيل کاسته شود.درنگاهی مقايسه ای وتخصصی،سيستم پدافندی پاتريوت ازلحاظ ترابری وجابجائی بسيار پرزحمت و زمان بر،که درعمل نيازمند پشتيبانی چند کامیون برای حمل پرسنل و مرميات ويک کشنده اصلی است،دربرابر موشک اس 300 به هیچ وسيله ولوازمی برای نگهداری خاص نیاز ندارند وسیستمهای بکارگيری آن بعد ازدرحدود پنج دقیقه آماده عملیات پرتاب خواهند شد.موشکهای پاتریوت برای آماده شدن و شليک به حداقل نیم ساعت زمان احتیاج دارند. اس 300 ها قادر به رهگیری هواپیما، موشک هائی با برد کوتاه و يا بلند، را داراميباشند و بابکارگيری رادارهای پيشرفته ومدرن خود میتواند اهدافی در فاصله ۳ تا ۱۵۰ کیلومتر را با ضریب دقت نزديک به صد درصد رهگیری ومنهدم نمايند. در حالیکه پاتریوتهای آمریکایی با ضریب دقت 40 تا 60 درصد فقط اهدافی در فاصله 5 تا 100 کیلومتر راميتواند درصورت نياز هدف قرار دهند، بدين ترتيب، اس 300 هم اهدافی با ارتفاع بالاتر و هم پایین تر را رهگیری ونابود میکند.سطستم انفجاری پاتریوتها درعمل ابتدا خود را به نزدیک ترین فاصله تا هدف مورد نظررسانيده وسپس منفجر می شوند اماموشکهای اس 300 با رادار قدرتمندی که بدآن مجهز است،نخست برای يقين به نابودی اهداف، به هدفی که رديابی نموده است برخورد وسپس انفجارکلاهک حاصل ميشود.در جریان مانور نظامی ناتو و چند کشور اروپای شرقی درسال 2005 یکفروند موشک اس 300 متعلق به ارتش اسلواکی بطورآزمايشی شلیک وآزمايش شد و برای اولین بارکارشناسان و ناظران ناتودريافتند، در صورتی که از این سيستم پدافند بخوبی بهره برداری عملياتی بعمل آيد، توانایی برای رهگیری هر هدفی را خواهد داشت حساسیت این سیستم روسی درحدی است که آمريکا و ناتو بطوردائم هرگونه جابجایی و خرید و فروش آنرا در سطح بين المللی ردیابی وتعقيب کرده و آن را تهدیدی مطلق برای هر هواپیما یا موشکی با برد کوتاه وبلند خود تلقی ميکند. بنظرميرسد استقرار سامانه های اس 300 و ورود نيروهای حزب الله لبنان برای پشتيبانی از ارتش سوريه،دگرگونيهای دربحران کنونی سوريه بوجود آورد،که به نفع اسرائيل و همپيمانان غربی وی نخواهد بود. وبدون شک آرايش نظامی نوينی رادرمنطقه بوجود خواهد آورد. درتمامی قريب شصت سال سپری شده،دولت اسراییل با برتری نظامی قدرتمندی که به خوبی مدیریت نموده قادربوده است، اهداف تاکتيکی خود را تامین ونیروی هوائی اين کشوربا قدرت کوبنده از شکل گرفتن هر تصميممی برخلاف منافع کشورخود در اطراف مرزهایش جلوگیری و هرتلاشی رادرمنطقه علیه تل آویو خنثی نمايد. اينک حضور موشکهای اس  300 روسی درسوريه میتواند پایان این برتری استراتژیک آنها تاکنون باشد.نبايد از نظردورداشت که، بدينترتيب درآينده از احتمال حمله اسرائیل به اهدافی در درون ایران نیز بشدت کاسته خواهد شد. اين همان معادله ای است که نتانیاهو نگران آن ميباشد و میخواهد به هر ترتیب ممکن مانع شکل گیری آن گردد.از آن هنگام که شايعه استقرار موشک های اس 300 درسوريه اعلام شدهمه معادله های نظامی امنیتی در حوالی مرزهای اسراییل دچار تغییرات ريشه ای شده اند. پیش بینی رويدادهای آینده درخاورمیانه مستلزم پاسخ دادن به دو پرسه بسيار مهم زير است :

اول اینکه آیا نیروهای ارتش سوریه قادر به هدايت و استفاده بهینه از این سيستم پدافند هوائی استراتژیک خواهند بود؟ بسیاری از مطلعين وکارشناسان نظامی معتقدند فقط در صورتی اس 300  یک برتری نظامی مطلق خواهد بود که کادری آموزش دیده آن رابرقراروهدایت نمايد.به احتمال قريب به يقين تا دستیابی پرسنل ارتش سوريه به این توانائی ها، افراد ارتش روسيه خود اداره وهدايت این پدافند را در خاک سوریه بر عهده گیرند.سئوال دوم انستکه، آیا دولت روسيه برای ورود به بازی خطرناکی که موشک های اس 300 در مرکز آن قرار دارند به حد کافی قابل اعتماد بوده و تا به انتها در کنار سوریه باقی خواهند ماند؟پاسخ به این پرسشها البته بسیار دشواروسخت است. حداقل تجربه جمهوری اسلامی ثابت کرده است که روسها بازيگران وکاسبکاران قهاری  در معاملات جهانی هستند. آنها به رغم قرارداد رسمی که درگذشته با ايران داشته اند نیروگاه اتمی بوشهر را قريب دوازده سال دیرتر تحویل نموده اند بدون آنکه خسارتی بپردازند.وسها درعرصه دیگری بر سر ایران،کلاه بزرگ وگشادی گذاشته اند و در شرائطی که ایران قرارداد هشتصد میلیون دلاری خرید موشک های اس300 را درشش سال گذشته  با روسها" امضا و يکصدوشصت وهفت میلیون دلارمبلغ قرارداد را هم پیش پرداخت کرده و درانتظاردريافت آنها بود،به ناگهان روسها از تحویل آن به ایران خودداری کردند. بهانه آنها قانون داخلی ممنوعيت فروش هر گونه سلاح استراتژیک به ایران بود که دمیتری مدودوف رئیس جمهوروقت روسیه سه سال بعدازعقد قرداد مذکور،و پیرو قطعنامه های شورای امنیت به تصويب رسانيده است.اکنون باید تامل کرد تا دید آنچه که روس ها مدعی فروش آن به سوریه شده اند و قرار است همه آسمان اسراییل را به منطقه پرواز ممنوع تبدیل کند واقعيت دارد؟ یا اینکه اسد وارد یک بازی خطرناک جديدی شده است که فقط سقوط او را تسريع مينمايد.

يکشنبه يازدهم خردادماه 1392 ـ برابر دوم ماه ژوئن 2013           

نظر خوانندگان

محل ارسال نظر در مورد اين مطلب:

توجه: اگر عنوان اين مقاله را در جدول زير وارد نکنيد، ما نخوهيم دانست که راجع به کدام مطلب اظهار نظر کرده ايد.

کافی است تيتر را کپی کرده و در محل مربوطه وارد کنيد.

بازگشت به خانه