تا بی‌حسابی باشه، كار ما هم رونق داره

گفتگو با اسمال شرخر

گفتگوگر: هفته نامهء تجارت فردا

پيشگفتار: هفته نامه تجارت فردا به بهانه افزایش میزان چك‌های برگشتی و تشدید دعاوی مالی، پرونده ویژه‌ای در مورد 'اقتصاد شرخری' گردآوری كرده و درآن با دو شرخر گفت‌وگو كرده است. «اسمال ‌شرخر» را می‌شود جلوی یكی از مجتمع‌های تجاری پایتخت پیدا كرد. نخستین بار كه او را دیدم، منكر شرخری شد اما بعد خودش تماس گرفت. در این حرفه یكی از بهترین‌هاست و پیدا كردنش زیاد وقت نمی‌گیرد. با این حال دوست ندارد عكسش را منتشر كنیم. قدش زیاد بلند نیست اما هیكلش ورزیده است. روی صورتش جای دوزخم دیده می‌شود. یكی روی پیشانی كه نشان از زخمی عمیق دارد و یكی روی گونه سمت راست كه باریك اما طولانی است. می‌گوید بچه سه‌راه آذری است اما عمرش را در نظام‌آباد و یافت‌آباد سپری كرده و حالا شرخر یكی از مجتمع‌های تجاری پایتخت است.

پرسش: می‌خواهم در مورد بازار شرخری با شما صحبت كنم. خیلی دوست دارم در مورد دستمزد شرخری، خطرهای این كار، حاشیه‌های آن و اهمیت آن صحبت كنیم. سوالم این است كه از نظر شما شرخری چه معنی و مفهومی ‌دارد؟

پاسخ: ببخشید داداش همین اول كار بگم كه من از اصطلاح شرخری خوشم نمیاد. كار ما مثل رابین هود می‌مونه. ما كار راه‌اندازیم و شرخر نیستیم. از آدمایی می‌گیریم كه حساب كتاب سرشون نمیشه اگرنه چرا آدمای بد‌بخت بیان سراغ ما؟ اگه حساب و كتاب بازار درست باشه هیشكی سراغی از ما نمی‌گیره.

پرسش: نفهمیدم. چرا رابین هود؟

پاسخ: برای اینكه رابین هود از آدمای پولدار می‌گرفت و به آدم‌های فقیر می‌داد.

پرسش: اما اجیر‌كننده شما فقیر نیست. آدمی هم كه از او با زور پولی می‌گیرید، لزوماً ثروتمند نیست. رابین هود قهرمان یك داستان قدیمی ‌است كه فكر می‌كرد باید از آدم‌های پولدار بگیرد و به فقرای ناتینگهام كمك كند. من شباهتی بین شما و رابین هود نمی‌بینم و در ضمن خیلی هم از رابین هود خوشم نمی‌آید. چرا باید از یك عده به زور پول گرفت وبه یك عده دیگر داد؟ من فكر می‌كنم شرخری واژه بهتری است. من هنوز دوست دارم شما شرخری را تعریف كنید.

پاسخ: شرخری یعنی زنده كردن پول. من نمی‌فهمم چرا میگن شرخر اما از اینكه به من بگن شرخر خوشم نمیاد. همین قدر می‌فهمم كه بعضی‌ها خودشون نمی‌تونن از حق خودشون دفاع كنن بعد میان سراغ ما. یكی مزاحم ناموسی داره. اون یكی مستاجرش سرموعد حاضر نیست خونه رو تحویل بده و یكی دیگه طلب داره اما پولش زنده نمیشه. میان سراغ ما. ما هم می‌گیم دقیقاً چی می‌خوای؟ طرف دردشو می‌گه ما هم گوش می‌كنیم. بعضی لقمه‌ها برا دهن ما گنده است می‌گیم نه. بعضی‌ها باب دندون ماست می‌گیم آره. ته خط هم یه چیزی گیر ما میاد طرف هم به هدفش می‌رسه.

پرسش: پس شرخر فقط دنبال نقد كردن طلب مردم نیست. یعنی كارهای دیگری هم هست كه قبول می‌كنید.

پاسخ: خیلی پیش اومده كه یك زن تنها اومده سراغ ما گفته همسایه‌اش مزاحم دخترش میشه. گفتیم باشه آبجی پول نمی‌گیریم برات حلش می‌كنیم. رفتیم جوون لندهور مردمو انداختیم تو ماشین بردیم زدیمش و ادبش كردیم و بعد ولش كردیم. یك بار یك پیرمرد سراغ منو از بچه محل‌ها گرفته بود. اومد پیشم گفت پسرم مشكل منو حل می‌كنی؟ گفتم مشكلت چیه؟ گفت یه پسر دارم كه خیلی اذیتم می‌كنه. توهین می‌كنه و پول می‌دزده می‌خوام ادبش كنی. بعد هم یه چیزی بابت دستمزد داد و من هم رفتم سراغ پسره. دیدم پسره معتاده و خیلی هم بچه پر‌روست. گرفتیم با بچه‌ها بردیمش تو باغ یكی از دوستان تو شهریار. یك هفته كار من این بود كه این لندهورو كتك بزنم. هی می‌زدمش و هی خون بالا می‌آورد. اون قدر زدمش كه بیهوش شد. از صبح تا شب كلاغ پرش كردم اون قدر كه پاهاش از خودش نبود. پس می‌بینی كه همه‌ش مساله پول نیست.

پرسش: چرا نباید این كار را به قانون سپرد؟

پاسخ: خوب در نمیاد. اولاً می‌گیرن ولش می‌كنن. بعد هم خوب ادبش نمی‌كنن. من وقتی این جور آدما رو می‌گیرم اون قدر می‌زنمشون كه خون بالا می‌آرن. قانون چنین كاری نمی‌تونه بكنه. خود من صد بار بازداشت شدم اما همیشه آزادم كردن. شاید باورت نشه اما لات‌ها خیلی دوست دارن اون تو باشند. تو زندان كار هست، كاسبی هست اما این بیرون نیست.

پرسش: آیا شرخری برای شما شغل محسوب می‌شود؟

پاسخ: من كار دیگه‌ای بلد نیستم. اصلاً بذار در مورد این كار صحبت كنم. خیلی‌ها فكر می‌كنند این كار كثیفه ولی ما كار راه‌انداز مردم هستیم. فامیلام از من بدشون میاد. با من قطع رابطه كردن و منو می‌بینن روشون رو می‌كنن اون ور. ولی من این كارو دوست دارم. درآمدم خیلی خوبه. قبلاً یه موتور هم نداشتم اما حالا واسه خودم خونه و ماشین دارم. دفتر اجاره كردم. همه منو می‌شناسن. تو بانك كه میرم بدون صف كارم راه می‌افته. تعارف كه نداریم می‌ترسن دیگه.

پرسش: اینكه مردم از شما می‌ترسند آیا مزیت محسوب می‌شود؟

پاسخ: مزیت؟ چرا نباشه؟ این همه آدم تو این مملكت داریم همه‌شون هم دوست دارن آدما جلوشون خم و راست شن. ببین داداش لات‌ها برا خودشون آدم دارن كه بهشون میگن نوچه. هركی واسه خودش نوچه‌ای داره. شما نداری؟ رئیس فلان اداره نداره؟ نماینده نداره؟ همه دارن. همه‌ام دوس دارن مردم جلوشون خم و راست شن. من وقتی میرم تو بانك جلوم خم و راست می‌شن. چرا؟ چون زور دارم و نترس هستم. یه بار از رئیس یه شعبه آدرس صاحاب چكو می‌خواستم نداد. رفتم توی پاركینگ و دور تا دور ماشین خوشگلشو خط‌خطی كردم. روش هم نوشتم رابین هود. وقتی اومد بره بیرون، آتیش گرفته بود. من آدم بد‌لجی هستم. فرداش رفتم تو بانك داد و بیداد راه انداخت و زنگ زد پلیس. منو بردن ولی مدرك نداشتن ولم كردن. دوباره رفتم بانك و این بار درگوشش گفتم یا آدرسو بده یا می‌زنم زندگیتو نابود می‌كنم. آدرس زن و بچتو دارم. بازهم چقری كرد و نداد. شب رفتم در خونه‌ش زنگ زدم. خودش اومد پشت آیفون گفتم منم رابین هود. گوشیو گذاشت. می‌دونستم زنگ می‌زنه پلیس. رفتم قایم شدم. تا پلیس رفت دوباره رفتم در خونه‌ش. شروع كردم داد و بیداد كردن كه آی مردم این مرده حیثیت خونوادمو برده. زن و بچه داره اما به ناموس من نظر داره. نیومد بیرون ولی باز پلیس اومد. دوباره فرار كردم. باز كه پلیس رفت برگشتم در خونه‌ش زنگ زدم. دیگه عصبانی شده بودم. قاطی كرده بودم. گفتم پسرتو می‌دزدم یا آدرسو بده. شماره‌مو رو دیوار نوشتم براش. طرفای ظهر بود كه دیدم زنگ زد. گفت تو رو خدا دست از سرمون بردار. گفتم كاری ندارم آدرسو بده. بنده خدا داد ولی اگه نمی‌داد می‌رفتم بچه‌شو می‌دزدیدم.

پرسش: به بچه‌اش چه ربطی داشت؟

پاسخ: ببین داداش این چیزا مال قصه‌هاس. اینكه رحم كنی و نكنی، چیزی درست نمیشه. من شرخرم. گل‌كار كه نیستم. معلم كه نیستم. طرف پول مردمو خورده و نمی‌ده. بعد رفته برا زن و بچه‌ش لباس و ماشین خریده اون وقت چطور ربطی نداره؟ سرنوشت اینها همه به هم وصله و شوخی نیست. چطور منو بگیرن و ببرن زندان زن و بچه‌م گشنه می‌مونن و هیشكی نیست كمكشون كنه.

پرسش: شما زن و بچه هم داری؟

پاسخ: بله، دو تا دختر دارم.

پرسش: می‌توانی تصور كنی یك نفر آنها را گروگان بگیرد؟

پاسخ: اوه اوه خدا اون روزو نیاره. قاطی می‌كنم بد جور. بین ما لات‌ها هم گاهی دعوا میشه. یه بار دارودسته مهدی‌سیاه با ما كج افتادن دستشون كه به من نمی‌رسید دختركوچیكه‌مو گروگان بردن. قاطی كردم. خدابیامرز مهدی‌سیاه رفیقم بود. زنگ زدم رو گوشی‌ش گفتم مهدی به بچه‌هات بگو تمومش كنند كه اگه قاطی كنم، بد میشه. گوش نكرد. رفتم از بچه‌های نظام‌آباد چند نفر اجیر كردم. محل دعوا یكی از فرعی‌های شماره دو بود. آی زدیم همدیگه‌رو. قمه بود كه فرو می‌رفت تو دل و جیگر بچه‌ها. خود من اون روز هفت تا چاقو خوردم ولی خدا خواست ما بردیم. مهدی سیاه به نوچه‌هاش دستور داد دخترمو آزاد كردن.

پرسش: شده تا حالا سر شرخری كتك هم بخوری؟

پاسخ: ببین داداش این كار كتك داره، فحش داره. بی‌ناموسی داره و همه چی داره. بذار برات تعریف كنم می‌فهمی چی میشه. یه بار یه بابایی جلو پاساژ منو دید و گفت تو اسمال ‌شرخری؟ گفتم آره، فرمایش؟ گفت: یه چك دارم مال یه بابایی كه خیلی كله گنده‌س میگن فقط تو می‌تونی نقدش كنی. گفتم بیا بریم صحبت كنیم. رفتیم یه جا نشستیم صحبت كردیم. گفتم توكی هستی؟ گفت كارخونه گچ دارم. گفتم طرف كیه؟ گفت نماینده بوده والان داره تو خیابون فاطمی ساخت وساز می‌كنه. گفتم بادیگارد داره؟ گفت: آره راننده داره. طرف 300 میلیون بدهكار بود و قرار شد من هشت تا بگیرم و پولشو نقد كنم. می‌دونستم خیلی خطرناكه. بادیگارد طرف غول بود و می‌دونستم منو لت و پار می‌كنه. گفتم اسماعیل این دیگه ته خطه. خلاصه نشستم فكر كردن تا اینكه یه چیزی به ذهنم رسید. تعقیبش كردم دیدم میره سر ساختمونش تو خیابون فاطمی. هر روز یه سر می‌زد و نیم ساعتی اون جا بود و بعد می‌رفت دفتر كارش كه بلوار كشاورز بود. یه روز كه بادیگاردش از شركت رفت بیرون، رفتم تو دفترش. به بهونه تعمیر تاسیسات ساختمون. تنها بود. یه لحظه پشیمون شدم اما دیگه نمی‌شد كاری كرد. رفتم جلو كپی چك رو گذاشتم جلوش. گفت این چیه؟ گفتم مال شماست. موبایلشو برداشت زنگ بزنه گفتم حاجی پول نشه، پولت می‌كنم. دو روز دیگه میام. زدم بیرون. شب رفته بودم قهوه خونه ممد میشی دیدم چند نفر گردن‌كلفت اومدن تو. درو بستن و اونقدر ما رو زدن كه تو ادرارم خون بود. خلاصه دیدم این یارو خیلی چقره. نگو عكسمو از تو دوربین در آورده بودن و شناسایی كرده بودن. به قدری كتك خوردم اون روز كه تا سه ماه بدنم درد می‌كرد.

پرسش: تا حال از كاری پشیمان شده‌اید؟

پاسخ: بله، ولی عادت كردم بهش فكر نكنم. ولی شب‌ها بعضی وقت‌ها خوابش را می‌بینم. یه بار اشتباهی كارد فرو كردم تو پهلوی یه نفر دیگه. به یكی زنگ زدم لیچار بارم كرد عصبانی شدم. رفتم سراغش. قیافه‌شو نمی‌شناختم. از یكی پرسیدم، گفت اونه. رفتم كاردو فرو كردم تو كتفش بعد فهمیدم اشتباه كردم و اون نبوده. خیلی ناراحت شدم. یه بار هم رفتم چك یه بدبختو نقد كنم. خونه‌ش تو منیریه بود. تاجری بود كه حساب و كتابش به هم ریخته بود و خلاصه چك‌هاش برگشت می‌خورد. دو روز پشت در موندم و هیچ كس درو باز نكرد. می‌دونستم تو خونه اس. رفتم رو پشت بام و كولرشو قطع كردم. بازهم بیرون نیامد. خلاصه یه چند روزی علافش بودم تا اینكه با هزار بدبختی از پنجره رفتم تو خونه‌ش. اصلاً صدایی نمی‌آومد در حالی كه می‌دونستم تو خونه‌اس. هرجا رو نیگا كردم نبود. ولی متوجه شدم از تو حموم صدا میاد. رفتم یواش درو وا كردم دیدم بدبخت افتاده رو زمین و دوش هم بازه و همین طور آب هم داره میره. دستكش دستم كردم و شیر آب رو بستم. ولی دیدم مرده و نفس نمی‌كشه وآب هم صورتشو پوسانده بود. قیافه‌ش تا مدت‌ها توی ذهنم بود. اون روز اومدم بیرون و زنگ زدم به پلیس و گفتم من شرخرم و چنین چیزی دیدم. نمی‌دونم من چقدر مقصر بودم اما در هرحال عذابش برام مونده.

پرسش: هركدام از كارهایی كه می‌كنید، قیمت كارهایی كه می‌كنید چقدر است؟

پاسخ: هر چیزی قیمتی داره. گوش، انگشت، بند انگشت، مو، پهلو، سر. خلاصه همه چیز واسه خودش قیمت داره. یه بار یه بنده خدایی به من پول داد تا سگ یه خانومه رو بكشم. مثل اینكه به سگ خانومه حسودیش می‌شد. یه روز عصركه خانومه تو فرمانیه داشت پیاده‌روی می‌كرد، سگشو دزدیدم. طرفای عصر بود كه دزدیدمش و شب هم فروختمش به یكی دیگه. 300 تا گرفتم. به هرحال چك یه نرخ داره، چك و توگوشی هم یه نرخ. كف‌گرگی هم قیمت خودشو داره. مثلاً مظنهء چك، 10 تا 20 درصده. شاید هم بتونی چك طرف رو بخری كه در این صورت 50 درصد از مبلغ چك كم می‌كنی و بقیه اش رو میدی طرف. بعد ولی باید نقدش كنی دیگه.

پرسش: آقا اسماعیل برای من یك سوال خیلی مهم است. دقیقاً چند سال است كه داری كار می‌كنی واینكه كدام سال كار شما بیشتر رونق داشته است؟

پاسخ: راستش كار ما همیشه رونق داره. سفارش زیاده. تا بی‌حسابی باشه، كار ما هم رونق داره. وقتی وضع مردم خوب شه، وضع ما بد میشه. وقتی وضع مردم بد شه وضع ماهم خوب میشه. در ضمن الان دست زیاد شده و هركیو می‌بینی، قمه دست گرفته می‌آفته تو خیابون دنبال باج ‌خواهی و شرسازی. بعضی‌ها شرخر نیستند، شر‌سازند.

پرسش: در مورد چك‌های برگشتی می‌گویم.

پاسخ: بله. در مورد چك، بیشتر از همیشه پارسال رونق داشت. پارسال من دفتر زدم و 10 تا نوچه گرفتم. من الان 11 ساله دارم كار شرخری می‌كنم. الان 39 سال دارم و 11 ساله شرخرم. اولش هیچی نداشتم. كارم سرقت گوشی بود ولی بعد یه بنده خدایی بود به نام تقی معروف به تقی وانتی منو كشوند تو این راه. من بچه لات بودم و دعوا راه می‌نداختم. گفت بیا شرخری كن نون خوبی توش داره. برا بار اول رفتم سراغ كارمند یه شركت. دفترش تو جردن بود. نشستم تو دفترش گفتم تا پول ندی نمیرم. اونقدر كثیف و بد‌بو بودم كه طرف چك 500 هزارتومنی رو همون جا قرض كرد و پولشو داد. اون موقع ماهی دوسه تا چك برگشتی داشتیم الان ماهی 20 تا داریم شاید هم بیشتر. خودم دیگه كمتر از 100 میلیون كار نمی‌كنم ومعمولاً 10 تا 20 درصد می‌گیرم.

پرسش: فكر می‌كنید تا چه زمانی این كار را ادامه بدهید؟

پاسخ: دوست دارم دو سال دیگه بازنشسته كنم خودمو. شكر خدا الان خونه و ماشین و زندگی دارم ولی می‌خوام از نظام‌آباد بیام سمت یوسف‌آباد. یه خونه بزرگ می‌خوام و بعد یه ماشین و بعد هم بتونم یه گاراژ تو جاده قدیم بگیرم برا تعمیر پمپ و این طور چیزها. البته الان دیگه دعوا نمی‌كنم. رفتارم پخته شده و كمتر قلدری می‌كنم ولی همچنان احتمال قاطی كردنم هست.

نظر خوانندگان

محل ارسال نظر در مورد اين مطلب:

توجه: اگر عنوان اين مقاله را در جدول زير وارد نکنيد، ما نخوهيم دانست که راجع به کدام مطلب اظهار نظر کرده ايد.

کافی است تيتر را کپی کرده و در محل مربوطه وارد کنيد.

بازگشت به خانه