لیبرالیسم، سوسیالیسم و دموکراسی کثرت گرا

شانتال موفه

برگردان: محمد تقی برومند (ب. کیوان)

رابطهء میان لیبرالیسم و سوسیالیسم بیش از هر وقت در دستور روز قرار دارد. اگر علاقمندیم که «ایده آل سوسیالیستی» پس از فروپاشی کمونیسم باقی بماند، ضروری است که رابطه های آن را با «دموکراسی لیبرالی کثرت گرا» روشن کنیم. برای مبارزه با یکسان انگاشتن «دموکراسی لیبرالی کثرت گرا» و «سیستم سرمایه داری» لازم است، همانطور که از دیرباز «نوربرتو بوبیو» خاطر نشان کرد، تصریح نمود که هدف های سوسیالیستی به صورت پذیرفتنی فقط می توانند در چارچوب دموکراسی لیبرالی به اجرا درآیند. آنچه موضوع بحث است، فرمول بندی سوسیالیسم به عنوان تعمیق «انقلاب دموکراتیک» به نحوی است که نه فقط با حیات دموکراسی کثرت گرا سازگار باشد، بلکه این کثرت گرایی را که ویژگی دموکراسی معاصر را تشکیل می دهد، غنی گرداند.>>>

«حقوق بشر» و «حقوق شهروند»

دیالکتیک جدید برابری و آزادی

اتین بالیبار

مترجم: محمد تقی برومند (ب. کیوان)

فعلیت متن های اعلامیه حقوق بشر و شهروند که در سال های اخیر دوباره مورد تأکید قرار گرفت، خود را به صورت متناقض به ما نشان می دهد. با این حال، این توأم با آگاهی از فاصلهM ظاهری تقلیل ناپذیر بین مفهوم های (آزادی و برابری) است که با وجود این به مثابه امری ناگزیر احساس می شود. لیبرالیسم معاصر در مطرح کردن این مطلب که «آزادی» و «برابری» در خارج از حدود بسیار تنگ (حدود شکل حقوقی) یکدیگر را نفی می کنند، تنها نیست. سوسیالیسم نیز در هنگامی که عملاً آشکار شد که درخواست های آزادی و برابری مشروط به یکدیگرند، در این عقیده سهیم است. همانطور که آن را هم در مبارزه برای دموکراسی در «کشورهای سوسیالیستی» پیشین و هم در جنبش های ضد نژادپرستی اروپای غربی یا در مبارزه های سیاه پوستان آفریقای جنوبی ملاحظه کردیم.>>>

از جان لاک تا آدام اسمیت، در ستایش مالکیت خصوصی

موسی غنی نژاد

جان لاک فیلسوف سیاسی قرن هفدهم انگلیس در کتاب معروف خود «دو رساله دربارهء حکومت مدنی» (1690) تفسیر جدید و خاصی از حقوق طبیعی ارائه می‌دهد که می‌توان آن را مهم‌ترین منبع اصول نظری حقوق بشر و اعلامیه‌های تحت این عنوان دانست. تأثیر تعیین‌کنندهء اندیشه‌های لاک بر مضامین اساسی اعلامیه‌های حقوق بشر بر صاحبنظران پوشیده نیست و بسیاری از متفکران و مورخان اندیشهء سیاسی جنبه‌های گوناگون این تاثیر را کم‌و‌بیش نشان داده‌اند. اما آنچه که مورد توجه واقع نشده تأثیر لاک بر «اقتصاد سیاسی کلاسیک» و تبعات تئوریک و عملی آن است. چرا که اگر مبانی مفهومی ‌حقوق بشر و اقتصاد سیاسی ریشهء یگانه‌ای (در نظریهء حق لاک) داشته باشند می‌توان به طور منطقی نتیجه گرفت که نظام فکری و نیز عملی سیاسی و اقتصادی در جوامع صنعتی بر یک اساس قوام گرفته است.>>>

دمکراسی و مسالهء خشونت

اکبر کرمی

«سیاستمداری پایبند به اخلاق در برخورد با متهمی که از محل بمب و هواپیمایی خبر دارد که قرار است منفجر شود و ده ها یا سدها نفر گشته شود، چه باید بکند؟»... به باور من، هیچ پاسخ پیشینی ِ کلانی برای این دست پرسش های «دایلماتیک» [دو راهه] نمی توان یافت؛ و در حالی که غالب سیاست مداران در چنین موقعیت های ویژه ای شکنجه را بر می گزینند، شاید پاسخ هایی از این دست، اگر نه نوعی ریاکاری اخلاقی، که دست کم نوعی ساده انگاری رومانتیک و عوام پسند باشد. با این دست پرسش ها در سریال امریکایی "24" بارها و بارها روبرو می شویم؛ پرسش هایی که به بخش مهمی از زندگی در جهان جدید تبدیل شده اند؛ جهانی که بیش از هر زمان از تروریسم و ناامنی های آن تب کرده است و می لرزد. دمکراسی با این دست پرسش ها چه می کند؟ ساختاری که سودای آمیزش اجتماعی به سامان دارد از این بحران ها که هستهء سخت آن یعنی "گفت و گو" را نشانه رفته است، چگونه عبور می کند؟ دمکراسی ها در دایلمای بهبود "امنیت فردی" و "امنیت اجتماعی" چه باید بکنند؟>>>

استبداد دین رسمی در حوزه موسیقی

حکمت مانا

نگارندهء این سطور به این باور است که حوزه عمومی اگر به حال خودش رها شود، هنر، فرهنگ، اخلاق، حتی خود دین و معنویت، به دست سازندگان اصلی آن (یعنی مردم) پالوده و غنی و اصلاح و در صورت نیاز دگرگون میگردند. مصداق های عینی زیادی برای این مدعا وجود دارد. برعکس، وقتی دینی در یک جامعه حاکمیت رسمی و بلامانع بیابد، دامنهء هنر و خلاقیت های فرهنگی را کوچک می کند. دین رسمی برندگی بسیاری می یابد: با استفاده از اخلاق برنده اش فهم عامه را در جهت برچیدن هنرها و پاره های حیاتی مدنیت سوق می دهد.>>>

آیا مدیریت مالزی می تواند الگوی خوبی برای ایران باشد؟

محمد زمانی

شاید تا بیست سال پیش کسی باور نمی کرد که کشور مالزی به یکی از قطب های سیاسی و اقتصادی آسیا و شاید جهان تبدیل شودغ کشوری که در چهار دهه قبل وضعیت ناهنجاری داشت. قبل از آن مستعمره امپراطوری انگلیس بود، فقر بی‌داد می‌کرد، نشانی از توسعه و ترقی دیده نمی‌شد، اختلاف نژادی توام با تبعیض طبقاتی آزاردهنده بود. اما با کمال شگفتی امروز این کشور جهان سومی به سرعت به سمت توسعه یافتگی در حرکت است و امروز شاخص‌های پیشرفت و ترقی را عملاً در عرصه‌های مختلف به نمایش گذاشته است . بدون هیچ چون و چرایی باید از یک مدیر موفق در این پیشرفت سخن به میان آورد . او کسی نیست جز «ماهاتیر محمد»، نخست وزیر سابق مالزی.>>>