از مجموعه مقالات منتشر شده در سکولاريسم نو

چهارشنبه 1 تير 1390 ـ 22 ماه ژوئن 2011

صفحه فیس بوک 25 بهمن اخیرا نظرسنجی بزرگی را به عمل آورده است که گزارش آن درسایت های متعلق به این جریان، ازجمله جرس و تحول سبز و... منعکس شده است*.برطبق این گزارش نزدیک به 14000 هزار نفر در این نظر سنجی شرکت کردند که بیش از ده هزار نفر آن از داخل کشور و بقیه از خارج کشور بودند. سؤالات و پاسخ ها را می توان در گزارش زیر مشاهده کرد:

تیتری که بر پیشانی این گزارش آمده عناوینی چون "تظاهرات خیابانی بهترین روش اعتراضی"، "به اعتراضات در خیابان ادامه می دهیم" و... نظایر آن است که البته، چنانکه خواهیم دید، چندان انطباقی با نتایج گزارش ندارد.

آن چه که در این جا مورد توجه این نوشته است اولا نگاهی به نتایج برآمده از این نظرسنجی پیرامون دو سؤال عمده مربوط به انگیزه شرکت در اعتراضات و اشکال مناسب اعتراضات است، و ثانیاً نقدی به شیوهء نظرسنجی و نتیجه گیری از آنهاست که در تناقض با نتایج آن و به نوعی مصادرهء به مطلوب است.

مقدمتاً باید اشاره کنم که صرفنظر از سایر ِ اشکالات، نفس نظرسنجی توسط جریانی پیرامون سیاست های متخذه و مورد حمایت خود که از قضا مدتهاست که مورد چالش و چون وچرا قرار دارد، نمی تواند چندان منبع مطمئن و بیطرفی برای عموم در بازتاب دادن واقعیت های اجتماعی تلقی شود. حتی اگرفرض بگیریم که این غیربیطرف بودن هیچ شبهه ای هم در ارقام ارائه شده به وجود نیاورده باشد، باز هم نمی توان رد پای نقض بیطرفی را در نوع طرح سؤالات نادیده گرفت. به عنوان نمونه می توان به این جنبه از چگونگی طرح سؤال ها اشاره کرد که صرفا ناظر بر انگیزه شرکت کنندگان است و طبعا از همان اول کسانی را که مخالف رژیم هستند ولی هم چنین مخالف سیاست های فراخوان دهندگان هستند را بیرون از این نظرسنجی قرار می دهد. و حال آنکه درست تر آن بودکه در گرفتن جامعه آماری نمونه در میان مخالفان حاکمیت، میزان مخالفین و موافقین تاکتیک های پیشنهادی هم روشن می شد تا کمابیش قابل تعمیم به جامعه واقعی می شد و درکی بالنسبه واقع بینانه از فضای عمومی و روحیات و واکنش های مردم دربرابراین تظاهرات ارائه می کرد. اگر از این نوع ِاشکالات هم بگذریم، به معضل چگونگی سؤالات مطرح شده می رسیم:

در سؤال مربوط به انگیزه شرکت کنندگان در تظاهرات تنها می توان دو سؤال و دو گزینه روشن و شفاف را یافت که ناظر به سرنگونی نظام سیاسی فعلی و یا ایجاد زمینه برای اصلاح تدریجی نظام سیاسی درچهارچوب قوانین فعلی است. پاسخ مثبت به گزینه نخست چنانکه در نمودار زیر دیده می شود شامل 38% از پرسش شوندگان است و حال آن که پاسخ مثبت به سوال دوم شامل 4% است :

در واقع همان دو سؤال فوق برای روشن کردن روی کرد نظردهندگان نسبت به انگیزه و هدف شان از شرکت در اعتراضات کافی بود. با این وجود طراحان نظرسنجی با وقوف به رویکرد عمومی نسبت به نظام حاکم، برای کمرنگ کردن رأی قاطع سرنگونی و ادعای خویش در مورد جنبش، ترجیح داده اند که سه سؤال غیرشفاف و مبهم را نیز به سؤالات اصلی بیافزایند تا با امکان تقسیم کردن نظرات بین آنها قدرت مانور خویش را افزایش داده و بتوانند نظر موافق اکثریت پرسش شوندگان، و بطور ضمنی اکثریت جامعه، نسبت به اصلاحات در نظام موجود را از درون سبد نظر خواهی بیرون بکشند! همانطورکه مشاهده می شود سؤالات انحرافی در این مورد عبارتند از: پیگیری اهدافی که در منشور سبز مطرح شده اند، پیگیری مطالبات دموکراتیک مانند انتخابات آزاد، حقوق شهروندی و آزادی مطبوعات،گسترش آزادی های فردی، اصلاحات اجتماعی واقتصادی.

براستی فرق بین منشور سبز (آن هم به شکل سؤال مبهم وکلی پیرامون یک سند چند صفحه ای و با مواد و مضامین متعدد و گوناگون) و گزینه اصلاحات در چهارچوب قوانین موجود (یعنی همان تأکید بر قانون اساسی بی تنازل مورد نظرسند) چه فرق اساسی و مضمونی با هم دارند که طرح چنین سؤال متمایزی- آن هم در ضمن دوسوال اصلی- را اجتناب ناپذیرکرده باشد؟ یا اگر کسی هم طرفدار سرنگونی باشد و هم طرفدارانتخابات آزاد و حقوق شهروندی و آزادی مطبوعات، واین ها را مغایر هم نداند به این گزینه چه جوابی باید بدهد؟ در واقع با چنین شگردی طرح سؤال و شق مربوط به انگیزه سرنگونی عملا در مقابل پیگیری مطالبات دموکراتیک مثل آزادی مطبوعات و یا حقوق شهروندی و غیره قرار داده شده است که ذاتا چنین تقابلی بین آنها وجود ندارد. با چنین شگردی است که نظرسنجان به خیال خود توانسته اند نظر قاطع 38% مدافع سرنگونی در برابر 4% مدافعان رفرم در چهارچوب نظام را از شفافیت انداخته و با سرریزکردن دلبخواهی پاسخ های سوالات مبهم و حاشیه ای بسود اصلاح در نظام، آن را با رقم 66% در برابر گزینه سرنگونی قرار دهند! باین ترتیب از طریق بازی با ارقام و آمار و در پوشش آن شاهد تلاشی هستیم که شعار سرنگونی اصل ولایت فقیه ونظام را در محاق برده و حامیان خود را در مقام اکثریت جامعه می نشاند. با مشاهده چنین ترفندهائی این سؤال مطرح می شود که براستی هدف برگزار کنندگان این نظرسنجی چه بوده است؟ خدمت به نظام وسردمداران حاکم یا خاک پاشیدن به چشم مردم؟ روشن شدن حقیقت یا پوشاندن آن؟ آیا می خواسته اند نظرات مردم را مدنظرقراردهندیا ازصندوق هرآنچه را که تمایل دارند بیرون بکشند؟ هدف از قراردادن مدافعان سرنگونی دراقلیت چه رابطه ای با تلاش برای هموارساختن راه آشتی وکرنش دربرابرقلدرهای حاکم دارد؟ البته چنین اقدامی جزتلاشی مذبوحانه برای پوشاندن شکاف بزرگ موجود بین واقعیت ساختارشکن جنبش با رویکردمدعیان رهبری جنبش، وباهدف ترمیم ونجات نظام دچاربحران موجودیت نیست.آگرآنها ریگی به کفش نمی داشتند،نیازی به این گونه نظرسنجی ها وتحریف نتایج آن نبود بلکه می توانستند واقعیت عیان رویکردجامعه نسبت به نظام حاکم را باشفافیت وقاطبعیت بیشتری درهمان گزارش های دریافتی خود ازفریادهای های شبانه مرگ براستبداد ومرگ برولایت فقیه، ازشعارهای دهها وصدها اعتراض خیابانی درطی این دوسال وازدهها وصدها مقاله وگزارش جوانان ودیوارنویسی ها و دهها وصدها نشانه های صریح دیگردریابند.

با این همه در این جا نیز شاهد تحریف نتایج نظرسنجی به سود امیال سیاسی خود هستیم.

چرا که متولیان آمارگیری دراین مورد هم ترجیح داده اند که با حذف نتایج گزینه اول ودوم نظرسنجی صورت توسط خود،گزینه سوم رابرکشند وبا پیش فرض قراردادن تظاهرات خیابانی آن را با عناوینی هم چون"ادامه تظاهرات خیابانی بهترین روش اعتراضی" برپیشانی سایت های خود درج نمایند. مثلا سایت جرس دراین مورد چنین نگاشت: جرس: نتایج نظرسنجی بزرگ صفحه فیس بوکی ۲۵ بهمن در مورد شیوه‌های اعتراضی خرداد ماه منتشر شد و مطابق آن پاسخ دهندگان، تظاهرات روزانه به صورت رالی اعتراضی را به عنوان بهترین روش ادامه اعتراضات در خرداد ماه با ۵۷% آرا انتخاب کردند.

اگرقراراست تاکتیک های گزین شده ربطی به نظرسنجی نداشته باشد آن گاه این پرسش مجددامطرح می شودکه فایده این نظرسنجی چیست و با چه انگیزه وهدفی صورت گرفته است؟

صرفنظرازاین که انگیزه وهدف چه باشد،واقعیت شکاف موجود بین مطالبات بدنه جنبش ومتولیان سبزجنبش، که مدعی بازتاب فضای و واقعیت های داخل کشور هستند، چنان برجسته است که حتی این گونه نظرسنجی های هدفمند نیز قادربه پوشاندن آن نیست.

*- گزارش کامل را می توانید درلیینک زیرمشاهده کنید

محل اظهار نظر شما:

شما با اين آدرس می توانيد با ما تماس گرفته

و اظهار نظرها و مطالب خود را ارسال داريد:

newsecularism@gmail.com