ديکتاتورهاي بي چشم و رو

لاری فاشو(*)

برگردان: شيرين روشار

در سلول کوچک زندان نظامي «کامپا دو مايو»، در نزديکي بوئنوس آيرس، در زير صليبي که بالاي سر «تختي ساده با پتوئي زرشکي رنگ که با وسواس روي تخت پهن شده » قرار دارد، ژنرال حورحه رافائل ويدلا، رئيس جمهور نامنتخب سابق آرژانتين (عملاً از 1976 تا 1981)، چهارشنبه ها (ساير روزها به همسرش اختصاص دارند)، با سرفينو رئاتو، روزنامه نگار آرژانتيني، ملاقات کرده است. حاصل اين 9 قرار ملاقات و 20 ساعت گفتگوي خصوصي در کتاب «راه حل نهائي»(1) گردآوري شده اند. يک روشنگري شگفتي آور دربارهء منشاء کودتاي 24 مارس 1976 و مبارزات بر سر قدرت در بطن شوراي نظامي، و همچنين دربارهء حمايت جناحي وسيع از کارفرمايان آرژانتيني از ديکتاتوري، و نيز دربارهء زنداني کردن بيوهء ژنرال خوآن دومينگو پرون، ايزابل، که در پي کودتا سرنگون شده بود. آقاي ويدلا توضيح مي دهد: «او نام پرون را بر خود داشت. اگر آزاد مي ماند، مي توانست خواسته هاي سياسي و سنديکائي را عليه دولت نظامي بسيج کند.» نکتهء جديد در اين ميان اين است که آن کسي که رئاتو «شيطان بزرگ» مي نامد، قبول دارد که دستور از بين بردن هزاران مخالف «بازنايافتني» - يعني تمامي فعالين چپگرا، اعضا سنديکاها، روحاني، يا رهبر سياسي مخالف رژيم - را داده بوده است.

آقاي ويدلا چنين استدلال مي کند که اين افراد «مي بايست مي مردند تا ما بتوانيم در جنگ عليه براندازي حکومت پيروز شويم (...)، ما نه مي توانستيم آنها را تيرباران کنيم، و نه به محاکمه بکشيم». در شرائط اعتراض بين المللي به اعدام مبارزين جريان «اوسکادي تا اسکاتاسونا» (ETA) و «جبهه انقلابي ضد فاشيست و وطن پرست» (FRAP) در اسپانياي دوران فرانکو در سپتامبر 1975، سرکوب تنظيم شده توسط ديکتاتورشيلي «انزجار جهانيان» را بازهم بيشتر برانگيخته بود. لابد براي حفظ ظاهر، نظاميان آرژانتيني روش ديگري را برگزيدند : «راه حل نهائي»، و ويدلا توضيح مي دهد : «دو واژه کاملاً نظامي که مفهوم آن از دور خارج کردن چيزي است که ديگر نمي توان از آن استفاده کرد». نامگذاري تغيير مي کند ولي هدف همان باقي مي ماند : به دريا ريختن اجساد از داخل هواپيما، ناپديد کردن سايرين (2)... خلا صه کلام، خود را از شر مزاحمين خلاص کردن (که اسامي آنها گاه از سوي کارفرمايان کشور داده مي شود)، ولي تا حد امکان، بي آنکه کسي متوجه شود.

به اين افشاگري ها، رئاتو شهادت چندين روزنامه نگار و نظامي سابق را مي افزايد. گاه اختصاصي، گاه برگرفته از مقالات مطبوعات يا کتابهاي ديگر نويسنده، اين گفتگوها قصد دارند با دقت و وسواس ، شرايط تاريخي اي که دستيابي نظاميان را به قدرت امکان پذير ساخت، تحليل کنند. به دور از هر گونه دوگانگي، و در عين حال بدون پذيرش نظريه اي که تروريسم دولتي و چريک هاي انقلابي را يک جا رد مي کند، رئاتو از مسئوليت ايزابل پرون و چريک هاي مونتونروس صحبت به ميان مي آورد : حمله يک هنگ پياده نظام در روز 5 اکتبر 1975، به طور مثال موجب صدور يک سري احکام قانوني شد که به ارتش، آنچه را که آقاي ويدلا «جواز کشتن» مي نامد، اعطا کرد. امري که خود او بعدها از آن استفاده کرد.

اگر چه ديکتاتور سابق از «دستيازي مفرط » به خشونت اظهار تأسف مي کند، ولي «اصلاً احساس پشيماني نمي کند». او منکر وجود يک نقشه حساب شده براي بچه ربائي است، ولي با اينحال اطمينان مي دهد که «هميشه مي دانسته که بچه هائي دزديده شده و برخي فروخته مي شده اند». و مي افزايد : «اگر بچه ها به خانواده هائي سپرده مي شدند که نمي توانستند صاحب فرزند شوند، اين کار هميشه از روي حسن نيت بوده است.»

شهادت ويدلا، آدم را به ياد شهادت همقطار شيليائي اش مي انداز که او نيز اصلاً احساس پشيماني نمي کرد. در کتاب «ال ديا دسيزيوو» (روز تعيين کننده)، آگوستو پينوشه نيز – که در 2006 مرد – نظرش اين بود که کودتاي 11 سپتامبر 1973 تنها وسيله «بيرون آمدن از زير يوغ مکتب منحرف» الهام گرفته از «افيون کمونيسم» بوده است؛ به کلامي ديگر، رژيم رئيس جمهور سالوادور آلنده، که به طور مردمي انتخاب شده بود (1908 تا 1973)، کسي که چهره اش در حال حاضر تظاهرات دانشجويان شيليائي را همراهي مي کند. پينوشه به خود افتخار مي کرد از اينکه «اولين کس در براندازي حکومتي با ماهيت مارکسيستي» بوده است – حکومتي که هيچ دمکراسي، به قول او، «نمي توانست عليه آن مبارزه کند»(3)...

نوامبر ٢٠١٢

پانويس ها

* LAURIE FACHAUX روزنامه نگار مستقل در امریکای لاتین

1. Ceferino Reato, Disposicion final, Sudamericana, Buenos Aires, 2012, 316 pages, 99 pesos argentins

٢. در اين خصوص مي توان به رمان بسيار مستند فيليپ کر مراجعه کرد :

 Philippe Kerr, Une douce flamme, Le Livre de Poche, Paris, 576 pages, 2012, 8,10 euros.

3. Augusto Pinochet, El dia decisivo, Editorial Andres Bello, Santiago du Chili, 1979.

http://ir.mondediplo.com/article1920.html

نظر خوانندگان

محل ارسال نظر در مورد اين مطلب:

توجه: اگر عنوان اين مقاله را در جدول زير وارد نکنيد، ما نخوهيم دانست که راجع به کدام مطلب اظهار نظر کرده ايد.

کافی است تيتر را کپی کرده و در محل مربوطه وارد کنيد.

بازگشت به خانه