سياست‌هاي تفكيك جنسيتي از حرف تا عمل

محمد حسین نجاتی*

شاید آن روزها که محمود احمدی‌نژاد در جريان انتخابات سال 84 به صدا و سيما آمده بود و با لبخند می‌گفت که «چه کسی گفته من می‌خواهم زن و مرد را در همه جا از هم جدا کنم؟»، کمتر کسی فکر می‌کرد که پس از 4 سال، يكی از عمده‌ترین برنامه‌هاي دولت او تفکیک جنسیتی در فضاهای مختلف باشد. فضاهایی که هرچند بر اساس برنامه‌های دولت سعی شد «آهسته و پیوسته» رنگ تغییر به خود بگیرد، ولی روز به روز طرح‌ها و لایحه‌های دولت در مورد تفکیک جنسیتی گسترش یابد.

از فرد تا طرح

همه چيز از آنجا شروع شد كه كامران دانشجو، رئيس ستاد انتخاباتي كه اكثر دانشگاهيان نسبت به آن اعتراض داشتند، وزير علوم شد.

با تمام زمزمه‌هایی که از 4 سال پیش تاکنون در مورد تفکیک جنسیتی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به گوش می‌رسید، پس از آن این مسئله رنگ جدی‌تری به خود گرفت، به طوری که معاون آموزشی وزارت علوم دراین باره گفت: «بحث تفکیک جنسیت از قدیم در دانشگاه الزهرا هم بوده اما این بحث بحث وزارت علوم نیست اما چنانچه از سوی دانشگاه‌های خصوصی و غیردولتی برای تفکیک جنسیتی تقاضا شود، آن را بررسی می‌کنیم. تا به امروز 3 درخواست از سوی دانشگاه‌های غیرانتفاعی به وزارت علوم آمده که ممکن است مجوز نگیرند و یا شرایط لازم را برای تفکیک جنسیتی در دانشگاه نداشته باشند.» به گفته نادری‌منش در حال حاضر در تهران هیچ دانشگاه خصوصی یا غیرانتفاعی برای تفکیک جنسیتی مجوز ندارد. اگر هم شورای انقلاب فرهنگی در این زمینه مجوزی دارد و در وزارت علوم نیز بررسی می‌شود.

پس از نادري‌منش نوبت مخبر دزفولي بود تا رويكرد شوراي عالي انقلاب فرهنگي را در اين زمينه مطرح كند، دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي با اشاره به طرح مباحثي در خصوص ايجاد دانشگاه مخصوص زنان در كشور گفت: طرح ايجاد دانشگاه علوم انساني مخصوص زنان در شورا ارايه شده است و در اين زمينه از نمايندگان مجلس خواستاريم كه به شوراي انقلاب فرهنگي در اين موضوع كمك كنند.

قصد تفکيک‌جنسيتي نداريم اما مجوز صادر مي‌كنيم

در ادامه بحث درباره تفكيك جنسيتي به وزير علوم نيز سرايت كرد و دانشجو در پاسخ به سوالي به تاريخ 07/09/1388 اعلام كرد: بنده تازه دیروز درباره تفکیک جنسیتی بحث‌هایی شنیدم، ما در کشور دموکراتيك زندگی می‌کنیم که البته انتخابات، لیبرال دموکراسی را به طور کامل به باد داد، بر همین اساس به راحتی می‌توان نظرات را عنوان کرد. ما هم این نظرات را دریافت می‌کنیم و روی آنها کار کارشناسی انجام می‌دهیم و آن چیزی که با جهان‌بینی اسلامی مطابقت داشته باشد، اجرا می‌کنیم. وی افزود: ما رشته‌هایی را خاص زنان و رشته‌هایی را خاص آقایان می‌خواهیم و این بحث در تمام دنیا هم وجود دارد و در کشور هم دانشگاه‌هایی همچون الزهرا(س) و امام صادق(ع)نیز مخصوص آقایان وخانم‌ها داریم و اشکالی هم ندارد و ومثبت و خوب است.

با اين حال اظهارات دو پهلوي وزير علوم در اين رابطه تمامي نداشت و وي بار ديگر اعلام كرد كه قصد تفکيک‌جنسيتي نداريم اما براي دانشگاه‌هاي تك جنسيتي مجوز صادر مي‌كنيم. وقتي در جامعه تقاضا و نياز براي دانشگاه‌هاي تک‌جنسيتي وجود دارد چه اشکالي دارد دانشگاه‌هايي مانند دانشگاه الزهرا(س)، حضرت معصومه(س)، امام صادق(ع) و امام حسين(ع) که عملکرد خوبي هم ارائه داده‌اند، بيشتر داشته باشيم.

وي اضافه كرد: هيچ وجه قصد تفکيک جنسيتي و جداسازي دانشجويان در دانشگاه‌ها را نداريم لکن به موسسات آموزش عالي غيرانتفاعي جديد اين مجوز را مي‌دهيم که تک‌جنستي باشند تا به نياز بخشي از جامعه پاسخ داده شود.

از دانشگاه تا اداره

جداسازی جنسیتی در سال 87 بعد از اعتراضات گسترده به این طرح، از سوی برخی از مقام‌های دولتی مورد تاکید قرار گرفت و برخی از وزارتخانه‌ها از جمله وزارتخانه‌های بهداشت و درمان، آموزش و پرورش و آموزش عالی از جمله پیشگامان به اجرا درآوردن این طرح بودند. تا جاییکه حتی طرح تفکیک کتاب‌های درسی دانش آموزان دختر و پسر از یکدیگر نیز در دستور کار قرار گرفت. اشرف بروجردی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی وفرهنگی و فعال حقوق زنان در این مورد می‌گوید: «زن و مرد باید بتوانند در تمامی عرصه‌ها در کنار هم کار کنند و نیاز است که با همکاری و هم‌فکری هم در تمامی فضاهای اجتماعی اعم از مراکز آموزشی، تجاری، اداری، پژوهشی و…بتوانند جامعه را در کمال آرامش اداره كنند. کسانی که مسئله تفکیک جنسیتی را مطرح می‌کنند می‌خواهند چه مشکلی را مطرح كنند. در حال حاضر زن و مرد در کنار هم در تمامی عرصه‌ها کار می‌کنند و این امکان‌پذیر نیست که بتوانیم این رویه را مردود اعلام كنیم. با این روش نمی‌توان جامعه را مصون نگه داشت این روش نه تنها جامعه را مصون نمی‌کند بلکه آن را به مخاطره می‌اندازد. در هیچ کجا نتوانستیم با تفکیک جنسیتی مصونیت به وجود آوریم مصونیت با جداسازی تحقق نمی‌یابد.

داريوش قنبري: نمي‌توان تنها دانشگاه‌‌ها را از اين اختلاط جنسيتي مستثني دانست

عضو كميسيون اجتماعي مجلس در اين رابطه مي‌گويد: نمونه اجراي طرح تفكيك جنسيتي سال‌هاي سال است كه در دانشگاه الزهرا و امام صادق(ع) قابل بررسي بوده كه بهتر است قبل از اجراي آن در ساير دانشگاه‌ها وضعيت آن ارزيابي شود. ‌به نظر مي‌رسد كه اين طرح در مجموع، طرحي عملياتي نباشد چرا كه از نظر ساختاري ايرادات اساسي به آن وارد است و نمي‌توان چنين قانوني را در دانشگاه‌ها ايجاد كرد. او با بيان اينكه اين طرح در كل با هدف طراحان آن سازگار نيست، مي‌افزايد: علت طرفداري طراحان از اين طرح آن است كه طرح فوق از اختلاط دختر و پسر جلوگيري مي‌كند درحالي‌كه اين اختلاط در محيط‌هاي ديگر نيز وجود دارد و نمي‌توان تنها دانشگاه‌‌ها را از اين اختلاط مستثني دانست.

جعفر توفيقي: اگر تفكيك جنسيتي به همين معنا باشد كه در دانشگاه‌ها ديوار در وسط كلاس ايجاد شود و تفكيك شود، بايد كمي نگران شد

وزير علوم دولت اصلاحات با انتقاد از نگاه برون‌گرايي فرهنگي و نگاهي كه عده‌اي تصور مي‌كنند به نمايندگي از همه مردم وجود دارد و مي‌تواند امور فرهنگ را اصلاح كند، گفت: اجراي طرح تفكيك جنسيتي نوعي تلاطم فرهنگي را در كشور ايجاد مي‌كند. اگر تفكيك جنسيتي در دانشگاه‌هاي كشور به معناي تاسيس دانشگاه‌هايي جداگانه باشد، ما در كشور به طور محدود از اين دانشگاه‌ها داريم و در اغلب كشورهاي دنيا نيز اين دانشگاه‌ها وجود دارد اما در كشورهاي ديگر اين دانشگاه‌ها مشكل اجباري بودن را ندارد و براي كساني است كه ترجيح مي‌دهند به اين دانشگاه‌ها بروند.

وي در تشريح نگرش‌هايي كه به بحث تفكيك جنسيتي وجود دارد و با بيان اينكه نگاه دوم از اين زاويه است كه مبادا انحراف و مسائل غيراخلاقي پيش آيد، مي‌افزايد: اگر تفكيك جنسيتي به همين معنا باشد كه در دانشگاه‌ها ديوار در وسط كلاس ايجاد شود و تفكيك شود، بايد كمي نگران شد، چرا كه نگاه به دانشگاه‌ها به سمتي مي‌رود كه اين محيط ارزش‌ها و فرهنگ عمومي را زير توفيقي با بيان اينكه در زمان وزارت من نيز در دوران اصلاحات طرح‌هايي از اين قبيل مطرح مي‌شد.

وي اضافه مي‌كند: اين طرح‌ها در زمان وزارت من نيز مطرح مي‌شد اما طرفداري نداشت و اقشار فرهيخته و علمي دانشگاهي كشور با اين قبيل روش‌ها مخالفت مي‌كردند و اساس پيش‌فرض اين بحث‌ها را قبول نداشتند.

* ویژه نامه نوروزی ایلنا

http://jahanezan.wordpress.com/2010/03/23/tanin-157/

 https://newsecul.ipower.com/

بازگشت به خانه