NewSecularism-Article-........

با خواندن نوشته هايی در باب شرکت يا تحريم «انتخابات دورهء دهم رياست جمهوری ايران» به ياد رمان «انتخاب صوفی»، نوشتهء ويليام ستيرون، افتادم که يکی از بزرگترين آثار ادبی امريکا در قرن بيستم شمرده می شود. صوفی، نام زنی لهستانی است که از اردوگاه های رژيم هيتلری جان سالم به در می برد. صوفی بعد از خاتمه جنگ جهانی دوم به امريکا می رود، اما توان ادامهء زندگی را نمی يابد و بالاخره دست به خودکشی می زند. صوفی دچار احساس گناهی عميق بود. او روزی قبل از مرگ، برای دوستی رازش را اين گونه فاش ساخت: «روزی که دستگير و وارد اردوگاه نازی ها شدم، دکتر مسئول اردوگاه هيتلری از من خواست بين دو فرزندم، يکی را "انتخاب" کنم تا ديگری اجازهء ادامهء حيات پيدا کند». صوفی به اميد آنکه جان پسر ۵ ساله اش را نجات دهد دختر۷ ساله اش را به کام مرگ می فرستد. او هرچند به اميد حفظ پسرش، دخترش را قربانی می کند، ولی در طول مدت اسارتش، با وجودی که از هيچ کوششی و از هيچ خود - شکستنی دريغ نمی کند و حتی تا تن فروشی پيش می رود تا شايد بتواند خبری از پسرش بيابد، پسرش را هم از دست می دهد. او که هيچگاه کمترين اطلاعی از سرنوشت پسرش نيز پيدا نمی کند، می گويد: «از تمام کارهايی که در آنجا انجام داده ام، احساس گناه می کنم. حتی از اينکه هنوز زنده هستم. اين احساس گناه، چيزی است که نمی توانم، و فکرمی کنم هرگز نخواهم توانست خود را از آن رها کنم. هيچوقت... و چون هيچوقت بدان توانا نخواهم شد، بدترين چيزی است که آلماني ها برايم گذاشته اند."

از اين نوع «انتخاب ها»، تمام استبدادها، و اصولاً هر قدرتی، پيش روی افراد، جمع ها و ملت هايی که قصد به تسليم واداشتن آنها را دارند، می گذارند. اين « انتخاب ها» با ظاهر فريبنده، شامل دو گزينه اند؛ يک گزينه اين است که در صورت مقاومت و عدم تمکين، به بدترين سرنوشت، سرنوشتی تلخ و محتوم محکوم می شويم، و گزينهء ديگر اينکه در صورت تسليم، هرچند سرنوشتمان کماکان بد است، اما ظاهراً وضع بهتر از گزينهء اولی است. اما تصميم گيرندهء آخر، همان قدرتی است که اين انتخاب ها را تحميل می کند، و اختيار آن را دارد که به وعده ای که داده است عمل کند يا نکند. از آنجا که ادامهء حيات قدرت، بستگی به تسليم هر چه بيشتر طرف مقابل دارد، قدرت حاکم دائماً نياز دارد "انتخاب هايی" ارائه دهد تا نيروی مقاومت را در مردم از بين ببرد. تاريخ نمونه های فراوان از اين بازی ها را دارد. برای مثال، در جنگ جهانی دوم، دولت فرانسه پس از شکست از آلمان، تصميم گرفت با دولت آلمان به رهبری هيتلر همکاری کند. «پتن»، رئيس حکومت فرانسه، قهرمان جنگ جهانی اول که از محبوبيت بزرگی در جامعه فرانسه برخوردار بود، سر کشيدن جام زهر تسليم شدن به آلمان را اينطور توجيه می کرد: «حال که فرانسه شکست قطعی خورده است، ادامهء مقاومت جز افزودن بر خرابی ها و کشتارها نتيجهء ديگری نخواهد داشت.» حکومت پتن، که آلمان را پيروز قطعی جنگ می دانست، مردم فرانسه را دعوت به همکاری و تسليم به دشمن کرد تا گام به گام استقلال و آزادی خويش را دوباره بدست بياورد. در سال ۱۹۴۰ پتن در پيامی به مردم فرانسه اينطور گفت: «انتخاب اول با فاتح است اما به شکست خورده هم بستگی دارد. اگر تمام راه ها برای ما بسته شوند، ياد خواهيم گرفت صبر داشته باشيم و در انتظار بمانيم ...آزادی برای يک کارگر بيکار يا کارفرمای ورشکسته، معنايی جز رنج کشيدن بدون هيچ ياوری در ميان ملتی شکست خورده، نخواهد داشت. در اصل، تنها آزادي های کاذب را از دست خواهيم داد تا بهتر بتوانيم از نفس آنها دفاع کنيم».

پتن سعی داشت به جامعهء فرانسوی القا کند که همکاری او با ارتش آلمان، به او امکان می دهد تا از فشاری که بر جامعهء فرانسه می آيد، بکاهد و جان زندانيان فرانسه را نجات دهد. اما زمانی که ارتش آلمان دست به اعدام های دست جمعی می زد، پتن نيروهای مقاومت را مسئول می دانست که با عمليات خود دشمن را وادار به انجام اين چنين جناياتی کرده اند. در طول حکومت ۴ ساله اش، پتن نه تنها هيچوقت کشتارهای ارتش آلمان را در فرانسه محکوم نکرد، بلکه با آنها همکاری نيز کرد. او هميشه «عمليات تروريستی» نهضت مقاومت فرانسه را محکوم می کرد. اصولاً او حل مشکلات کشور را در شعار اصلاحات اقتصادی، اجتماعی... می دانست. در پاسخ به او، يکی از رهبران مقاومت جمله جالبی بيان کرده است: «آقای پتن، خانه را وقتی که در حال آتش گرفتن است، بازسازی نمی کنند».

مثال دوم از اين نوع «انتخاب ها» که اين روزها درجامعه های غربی و حتی در بخش مهمی از دنيا رايج است، انتخاب هايی است که سرمايه داری به کارکنان تحميل می کند: يا از بخشی از حقوق خود صرفنظر کنيد، يا ما ناچار هستيم کارخانه را به کشوری ديگر که در آنجا هزينه توليد کمتر است، انتقال دهيم. متاسفانه، اکثراً از ترس بدتر شدن وضع، تسليم می شوند. اما تجربه نشان می دهد که به رغم تسليم، نظام سرمايه داری - که هدف اصلی اش سود حداکثر است- بالاخره کار خود را دير يا زود انجام می دهد.

اين نوع «انتخابات» که در بالا ذکر آن رفت همگی سه مشخصه اساسی دارند: اول اينکه، هيچوقت انتخاب بين حق و ناحق نيست. نقطهء اختلاف ميان اين نوع انتخابات، در احترام به حقوق و يا عدم احترام به حقوق نيست، بلکه انتخابی است بين دو ناحق که يکی ظاهراً نتيجهء بهتری از ديگری دارد. دوم اين که تنها قدرت يا زور است که در فضای بسته می تواند اين نوع انتخاب را تحميل کند. اما در جامعهء آزاد و حقوق مدار، انتخاب گزينه ها آزاد است و انتخاب کننده می تواند گزينهء حق را انتخاب کند. سوم اين که ادامه حيات صاحب قدرت، در گرو تسليم شدن "انتخاب کننده" است. برای تسليم کردن او، صاحب قدرت نياز به فريبکاری های متعددی دارد تا قدرت خويش را هر چه آسانتر و حتی با همکاری قربانی تثبيت کند.

برای توجيه تسليم پذيری مردمان، قدرتمدارها دست کم پنج نوع فريب مختلف به کار می گيرند؛

اولين فريبی که قدرتمند بدان متوسل می شود، الغا اين فکر است که انتخابی ديگر وجود ندارد. به قول ژان پير لوگوف، در کتابش بنام «دمکراسی ُپٍست توتاليتر»: «به نام واقعيت گرايی و واقع بينی، تحولات جامعه و واقعيت های حال را طوری وانمود می کنند که اجتناب ناپذير هستند و کسی توان تغيير آنها را ندارد. برای مثال، ليبراليسم توسط نيروهای صاحب قدرت، منجمله قدرت سياسی، به عنوان يک ايدئولوژی معرفی نمی شود بلکه با آن، به عنوان يک واقعيت اجتناب ناپذير و تنها گزينهء ممکن برخورد می شود. بر اين مبنا، کار و عمل سياسی ديگر به عنوان فعاليتی که بتواند تغيير اساسی در سرنوشت فرد يا جمع ايجاد کند معرفی نمی شود بلکه طوری عنوان می شود که در چهار چوب واقعيت ها، تلاش می شود با الزامات و مقتضيات روز همراه شده و خود را تطبيق داد». متاسفانه، در جوامع مختلف، شمار بزرگی از روشنفکران و سياسيون مبلغ واقعيت گرايی می شوند. گويا آنچه به عنوان واقعيت ها معرفی می شود از ساخته های خود انسان نيست، بلکه ساختهء قوايی نامريی است که انسان در مقابلش ناتوان است و گزينه ی ديگری جز تسليم و يا تطبيق دادن خود ندارد.

دومين فريبی که قدرت حاکم می دهد، اينست که در بارهء ماهيت خود، يعنی قدرتی که اين انتخاب را تحميل می کند، سانسور برقرار می کند. قاعده اين می شود که هر چه کمتر در بارهء واقعيت خود قدرت بحث و برخورد شود و برخوردها به گزينه هايی که قدرت تحميل می کند، محدود گردند. برای مثال، حکومت پتن در فرانسه در بارهء اصل حق يا ناحق بودن استقرار ارتش آلمان در فرانسه صحبتی نمی کرد اما بيان سياسی خود را به انواع اصلاحات که بايد انجام داد، تقليل مي داد. در جوامع غربی، بعد از سال ها سانسور در بارهء ماهيت ليبراليسم، به تازگی، بعد از بحران فعلی که همراه ورشکستگی بی سابقه در تاريخ بشريت است، بحث برسر مسئوليت ليبراليسم در به وجود آوردن اين فاجعه، در "ديکتاتوری رسانه ها" و در بين سياسيون جا پيدا کرده است. در وطنمان ايران، صحبت دربارهء ولايت فقيه و نقشش در پديد آوردن فاجعه ای که ۳۰ سال است با آن روبرو هستيم، خط قرمزی است که تمام نامزدها بايستی خود را بدان ملتزم کنند. حتی آقای خاتمی جرات نکرد به مردم بگويد که به خاطر مخالفت "آقا"، از کانديداتوری دورهء دهم انصراف داده است. قدرت تمام سعی اش را می کند تا، در مقام ولايت، به عنوان واقعيتی که می توان از آن عبور کرد، نگريسته نشود، بلکه به عنوان واقعيتی اجتناب ناپذير که همگی خود را بايد با آن تطبيق بدهند، پذيرفته شود.

يکی ديگر از مهمترين فريب ها باوراندن اين دروغ است که تسليم شدن به قدرت به وضعيت بهتری می انجامد. در حالی که قدرت، که بدون روابط قوا امکان پذير نيست، برای ادامهء حيات، نياز فزاينده به تخريب دارد، و مجبور است تخريب فزاينده اش را با وعده های مجازی و دروغين بپوشاند تا تسليم شدن مردم را راحت تر بدست آورد. در واقع، اگر از اول برای همگی روشن بود که تسليم شدن، عاقبت بهتری را به وجود نمی آورد، روحيه مقاومت خيلی قوی تر می شد. اگر برای صوفی از اول مسلم می شد که در صورت تسليم، باز هم دو فرزندش توسط نازی ها کشته می شوند، شايد تدابير ديگری می سنجيد تا بتواند از جان آنها دفاع کند و حداقل خودش مجبور نمی شد خودکشی کند. يا اگر جامعهء ايرانی در اول دوره اصلاحات می دانست که آقای خاتمی قرار است تنها يک تدارکاتچی بشود، به خود زحمت ۸ سال تجربه را نمی داد و گرفتار اين فريب نمی شد.

دروغ ديگری که تبليغ می شود اينست که نه تنها امکان رسيدن به آينده بهتری وجود دارد ، بلکه هزينهء رسيدن به آن کمتر خواهد بود. به قول عده ای، با هزينه کمتر به همان هدف می رسيم. اما واقعيت آنست که، همچون داستان صوفی، در پايان، هزينهء بسيار سنگين تر می گردد، زيرا نه تنها نازيها جان فرزندان صوفی را گرفتند بلکه باری کشنده و خردکننده بر شانه های خود صوفی گذاشتند. در واقع، صعود قدرت با تشديد خرابي ها همراه است و تنها مقاومت در برابر آنست که می تواند خرابي های آن را متوقف کند. هانا آرنت (Hannah Arendt) در کتاب «آيشمن در بيت المقدس» سخت از نخبه های يهودی در دوران جنگ جهانی دوم انتقاد و از سانسور اين قسمت از تاريخ شکايت می کند. آنها هيچيک مردم يهود را دعوت به مقاومت نکردند بلکه، با تمسک به اين طرز فکر که با همکاری از ميزان کشتار تا حدودی جلوگيری خواهيم کرد، با رژيم نازی همکاری کردند. در ازای نجات اقليتی که امکان پيدا می کردند به فلسطين مراجعت بکنند، خود مقامات يهودی ليستی از همکيشان شان را به مقامات نازی دادند. آرنت می نويسد: «نا آگاه از الزامات وحشتناک اين قرارداد، به نظر می رسد آنها فکرمی کردند اگر قرار است يهوديانِ قربانی را انتخاب کرد چه بهتر که اين کارتوسط خود يهودي ها انجام بگيرد. اما اين روش يک اشتباه اساسی بود، زيرا از اين به بعد، يهوديان در ميان دو سنگ آسياب، دو تا دشمن، قرار گرفتند: ميان مقامات نازی و مقامات يهودی... می دانيم اين مسئولان يهودی که وسيلهء جنايتکاران شده بودند از چه احساساتی برخوردار بودند؛ آنها خود را با ناخدای کشتی ای مقايسه می کردند که درحال غرق شدن است و برای نجات آن مجبور هستند ميزان زيادی از بار گران قيمت را به دريا بريزند، و به ناجی هائی می ماندند که برای نجات ۱۰۰۰ نفر می بايد ۱۰۰۰۰ نفر ديگر را قربانی می کردند...»

آرنت اضافه می کند که از اين مقامات کسی نخواسته بود راز ليست قربانبان را نگاه دارد، اين راز را خود مقامات يهودی نگاه می داشتند تا به تصور خويش مانع وحشت و هرج و مرج شوند. بدين ترتيب، اکثر جامعهء يهودی از تهديدی که حيات او را نشانه رفته بود غفلت ورزيد، و رژيم نازی توانست کشتار عظيمی را انجام دهد، بدون آنکه مقاومتی صورت بگيرد. آرنت به اين نکته اشاره می کند که «هر جا يهوديان بودند، مسئولان يهودی هم بودند و اين مسئولان، به جز چند استثنا، بقيه به دلايل مختلف با نازي ها همکاری کردند. تمام حقيقت اينست، که اگر ملت يهود سازمان يافته نبود و بدون رئيس بود، هرج و مرج برقرار می شد اما تعداد قرباني ها به چهار و نيم تا ۶ ميليون نمی رسيد. اگر به رهنمودهای شوراهای يهودی گوش نمی دادند، پنجاه درصد يهوديان موفق می شدند فرار کنند». در مورد هلند نيز، برای مثال، آرنت تاکيد می کند که در اين کشور «مقامات نازی ازهمکاری پليس يهودی برخوردار شدند، ولی بلايی که بر سر يهوديان آنجا آمد ، از تمام کشورهای غربی، شايد به غيراز لهستان، عظيم تر بود. سه چهارم يهوديان کشته شدند... اين ميزان کشتار گواهی می دهد بر ميزان عدم توانايی برخورد با واقعيت يهوديان».

در مورد وطنمان ايران هم وضع همين است، هر اندازه از عمر رژيم ولايت مطلقه فقيه می گذرد، ميزان جنايات انسانی و خسارات مادی و معنوی که به بار می آورد، افزايش پيدا می کند. کدام هزينه کم شده است؟ مگر همه متفق القول نيستند که کشور در لبهء پرتگاه است؟ در صورت عدم مقاومت، ميزان هزينه ها می تواند به حدی برسد که جريان غير قابل برگشت شود و کل جامعه اضمحلال پيدا کند. تاريخ گواه آنست که مقاومت همگانی چطور می تواند قدرت را فلج کند و شکست دهد و ميزان «هزينه ها» را کمتر کند.

آرنت، برای اينکه ميان عواقب دو گزينهء «تسليم – همکاری» و «مقاومت» مقايسه ای انجام داده باشد، کشور دانمارک را مثال می زند. او می نويسد: «رفتار مردم و دولت دانمارک در برابر يهوديان تک بود. جا دارد تاريخ آن، در برنامه دروس علوم سياسی دانشجويانی بيايد که می خواهند تاثير برخورد بر اصل عدم خشونت و مقاومت منفی را در زمانی که دشمن از وسائل خشونت آميز و به مراتب قوی تر برخوردار است، را مطالعه کنند. وقتی که آلماني ها مسئلهء ستارهء زرد (ستاره ای برای شناسايی يهوديان) را مطرح کردند، دانمارکي ها به سادگی پاسخ دادند پادشاه اول کسی خواهد بود که آنرا خواهد گذاشت. کارمندان عالی رتبه به اطلاع رساندند که اگر عملی عليه يهوديان صورت بگيرد، استعفا خواهند داد. ارتش آلمان چون نتوانست روی امکانات دولت و مردم دانمارک حساب کند، مجبور شد نيروی پليس از آلمان وارد کند... دولت دانمارک زمانی که خبردار شد که نيروهای آلمانی در صدد دستگيری يهوديان هستند، فوری آنها را مطلع کرد و به آنها کمک کرد مخفی شوند و به سوئد فرار کنند." از اينرو در دانمارک به يمن مقاومت دانمارکي ها، يهوديان کمترين قربانيان را دادند.

و بالاخره، شرکت کنندگان در اين نوع «انتخابات»، برای توجيه خود تبليغ می کنند که می شود با استفاده از وسايل نامطلوب به اهداف خوب رسيد؛ بنام آزادی می توان با استبداد همکاری کرد و بنام استقلال می توان تسليم اشغالگر شد. اما ظاهراً مدافعان شرکت در انتخابات از اين قاعده مسلم غافلند که هر هدفی وسيلهء متناسب خويش را می طلبد. هر راهی به جايی ختم می شود و اين طور نيست که بتوان از هر راهی به مقصد واحدی رسيد. برای عالم شدن، کسی وسيلهء ديگری غير از آموختن علم نمی شناسد. برای برقراری آزادی نيز، نمی شود از وسائل غير دمکراتيک استفاده نمود. شايد تا پيش از تجاوز نظامی امريکا به عراق، بخشی از جامعهء ما، و يا کل مخالفان صدام، اعتقاد داشتند که با دخالت ارتش خارجی می توان به آزادی رسيد؛ اما تجربهء عراق خطا بودن اين تفکر را به خوبی روشن کرده است. واقعاً بايد پرسيد چگونه است کسانی که خود را آزادی خواه می دانند بر اين باورند که ضمن التزام به ساختار "قانونی" ی ولايت مطلقه فقيه، تأسی از "خط امام" راحل، و قدم گذاشتن زير پرچم کسانی که پايه گذار استبداد بوده اند به هدف آزادی و استقلال می توان دست يافت؟ چنانکه تجربه نشان می دهد، دوره آقای خاتمی نه تنها قدرت ولايت مطلقه فقيه کم نشد که پر قدرت تر هم شد و حکم حکومتی "رهبر" فصل الخطاب هر تصميمی گشت. باندهای مافيايی نظامی - مالی هم به قدری قوی شدند که توانستند آقای احمدی نژاد را بر همگان تحميل کنند و آقای خاتمی و وزير کشورش حتی جرات نکردند به تقلبات گسترده در انتخابات اعتراض کنند. و محصول دولت خاتمی اين دولت فعلی شد که نيروهای نظامی - پاسدار ـ بسيجی، اکثريت مجلس و پست های اداری و اقتصاد کشور را در نمايشی که به رهبری اصلاح طلبان و از طريق صندوق های رای صورت می گرفت، قبضه کنند.

روشن است که قبول شرکت در بازی قدرت، متضمن قبول اين دروغ است که رسيدن به آيندهء بهتر در گرو تصميم و اختيار قدرت است نه در گرو امکانات، فعاليت و کوشش خويش. اين پذيرفتن، خود عاملی از عوامل غير قابل تحقق شدن آيندهء بهتراست. صوفی در ماجرا وارد شد به اميد آنکه قدرت حاکمه به قولش عمل می کند. اما هيچ وسيله ای نداشت تا آن را وادار به رعايت قول کند.

به ياد می آورم که، در اوايل دورهء اصلاحات، آقای يوسفی اشکوری بعد از کنفرانس برلين به پاريس آمده بود. درجلسه ای تبعيديان و مهاجران را به بازگشت به ايران دعوت کرد. اما او، نه اختيار نيروی قهريهء رژيم را داشت و نه اختيار قوهء قضائيه را. خود او، در بند همين خوش خيالی، به ايران بازگشت و چند سالی گرفتار زندان شد. حال هم ملاحظه می کنيم که کانديدهای اصلاح طلب مردم را به شرکت وسيع در انتخابات دعوت می کنند ولی تا به حال هيچيک نگفته اند چه امکاناتی دارند تا از رأی مردم صيانت کنند. آقای کروبی از چه امکانات جديدی، بغير از اينکه قول داده است شب شمارش آرا خواب نرود، برخوردار است که 4 سال پيش برخوردار نبود؟ و اگر تقلب بشود، که می شود، چطور می خواهد رژيم مافياهای مالی – نظامی را وادار کند تقلب نکند؟ و اگر کرد چگونه و با چه سازوکاری می شود رژيم را به رسيدگی بی طرفانه و يافتن تقلب ها و تصحيح نتايج انتخابات وادار ساخت؟

پيامدهای تسليم به شرکت در انتخاب هايی که قدرت تحميل می کند

اولين پيامد، و شايد بدترين آن، ايجاد و تقويت روحيهء شکست و ناتوانی است که آدمی را به موجودی کز کرده، قضا-قدری و تسليم بدل می کند و انسان را به مرور به کاستن از خواسته های به حقش معتاد می سازد. چنين انسانی به تدريج راضی به «حداقلی» می شود که آن هم هر روز سير نزولی دارد. صوفی که اول به اميد نجات يکی از فرزندانش، وارد پروسهء "انتخاب" قدرت تعيين کرده می شود، به مرور زمان متوجه می شود که تصميم گيرنده، يعنی قدرت مطلقه، به خاطر ماهيتش، به هيچ عهدی پايبند نيست، و اين تسليم پذيری به آن حد می رسد که زمانی تنها خواستهء صوفی اين می شود که "حداقل" از سرنوشت فرزند باقی مانده اش باخبر شود که آن را هم از او دريغ می کنند. «پتن»، در فرانسه، با اينکه بدان مفتخر بود که مانع از پيشرفت آلماني ها به جنوب فرانسه ـ که به آن منطقهء آزاد می گفتند ـ شده است، در مقابل تصرف اين منطقه، سکوت کرد. ما همان روند را در اصلاح طلبان درون حاکميت می بينيم. به قدری خواسته ها و اميدهايشان تنزل کرده است که خود را ناچار می بينند بين آقای ميرحسين موسوی و آقای کروبی يکی را انتخاب کنند و قبل از آن، از آقای رفسنجانی که روزی شکستش را در انتخابات مجلس جشن می گرفتند، دفاع کنند.

در اين ميان داستان آنانی نيز که در حاشيه حاکميت هستند عبرت آموز است، چرا که اين بار چند ماه قبل از انتخابات اعلام کردند که با نامزد خود وارد انتخابات خواهند شد، بعد با نامزد شدن آقای خاتمی کانديدای خود را فراموش کردند و از آقای خاتمی دفاع کردند و، با کناره گيری او، حال مدافع آقايان موسوی و يا کروبی شده اند.

دومين پيامد شرکت در انتخاب تحميل شده توسط قدرت، از بين رفتن توان مقاومت است. تا زمانی که انسان يا ملتی در اين توهم است که با تسليم می تواند به آينده ای بهتر دست يابد، شکست و نرسيدن به اين آيندهء بهتر را در عدم مقاومت خويش نمی بيند، بلکه آن را در تسليم نشدن به اندازهء کافی و در عدم توانايی خويش در انطباق پذيری با مقتضيات قدرت می بيند. تا زمانی که صوفی در اردوگاه بود، تمام سعی خويش را کرد تا خود را با توقعات قدرت منطبق کند، تا شايد قدرت به او ارفاق کند و فرزندش از مرگ نجات پيدا کند، اما سرانجام متوجه شد که تمام اينها خيالاتی بيش نبوده است. صوفی، دوستی داشت که عضو جبهه مقاومت در اردوگاه بود و دائماً او را به مقاومت تشويق می کرد. اما صوفی هميشه پاسخ می داد تو بچه نداری، من بچه دارم، من نمی توانم! اما، صوفی، پس از دست دادن همه چيز، دائماً خود را سرزنش می کرد که چرا در صدد مقاومت بر نيامده و حتی يک عمل که بتوان مقاومتش خواند، انجام نداده است. او نمی دانست وقتی انسان تصميم گرفت خود را با قدرت تطبيق دهد، بايستی دائماً طبق توقعات آن عمل کند و در فضائی که قدرت می سازد خود را زندانی نمايد. همين وضعيت برای آلمانی های دارای وجدان نيز رخ داده است. بسياری از آلمان ها که شهرهای سوخته و خانواده های متلاشی شدهء خود و دوستانشان را تجربه کرده بودند، سال های سال با اين عذاب وجدانی خرد کننده به سر کردند که چرا در آن ايامی که هنوز هيتلر بر همهء سرنوشت آنها غالب نشده بود، مقاومت از خود نشان ندادند تا کشورشان اين قدر ويران نشود؟ اصلاح طلبان نيز دچار همين سرنوشت شده اند. در زمان زمامداری آقای خاتمی، او هرگز از جنبش های مدنی حمايت نکرد و پس از فاجعه 18 تير 1387، دانشجويان را به تسليم دعوت کرد. شماری از اصلاح طلبان هم شکست خويش را زير سر « تند روي ها» می دانند؛ غافل از اين که ورود به چنين بازی، محکوم کردن خود به هميشه باختن است. آنها باختند و باختند تا دولت به احمدی نژاد برسد.

سومين پيامد عمل کسانی که تسليم اين نوع انتخابات می شوند اين است که اين افراد برای توجيه تصميم شان، ناگزير می شوند کسانی را که به اين انتخاب تن نمی دهند، بی ارزش و حتی خطرناک بخوانند. نه تنها عدم شرکت در نمايش انتخابات، مساوی می گردد با رؤيا پروری، غير واقع بينی، ايده آليستی، افراطی گری، فعل پذيری، انقلابی گری، بی تفاوتی و يا کار يک عده خارجه نشين بی درد، بلکه حتی شکست شرکت در انتخاب تحميل شده را به گردن کسانی می گذارند که حاضر نشده اند در اين بازی قدرت وارد بشوند. بدين ترتيب، حکومت آقای احمدی نژاد حاصل شکست 8 سال حکومت «اصلاحات» نيست، حاصل صحه گذاشتن آقای خاتمی و حکومتش در بارهء تقلبات عظيم در انتخابات نيست، بلکه حاصل فراخوان دعوت کنندگان به تحريم است، يا حاصل بی تفاوتی مردم، بی سوادی مردم، خرافه گرايی مردم!..

پيامد ديگر شرکت در اين نوع انتخابات تضعيف اخلاق در جامعه است. يعنی سست کردن اعتقاد به اصول و پيگيری شجاعانهء اصول اخلاقی زيستن . همه می دانند که قدرت اخلاق نمی شناسد، تنها منافع می شناسد. کسانی که وارد چنين بازی ای می شوند و به پروسه انتخاب در دايرهء قدرت تن می دهند، اين عملشان به تضعيف اصول اخلاق و انسانيت در سطح کل جامعه منتهی می شود. صوفی برای «نجات حداقل يکی از فرزندان»، در جنايت نازي ها شريک می شود و يکی از فرزندانش را به قتلگاه می فرستد. اين فاجعهء انسانی ـ اخلاقی، نه تنها فرزند ديگر را نجات نمی دهد بلکه توان ادامهء حيات را از خود صوفی نيز می گيرد.

در وطنمان، همه از سقوط اخلاق صحبت می کنند. اما کسانی که در بازی قدرت شرکت می کنند، مسئوليت بزرگی در انحطاط اخلاق دارند. آقای خاتمی ابايی ندارد به کشورهای خارج برود و درس "برخورد تمدن ها" بدهد، در صورتی که در وطنش، کسی از زبان او مخالفت با جنايت رژيم و محکوم کردن آنها را هرگز نشنيده است و، بنا بر قول او، جنايتکار رژيم، آقای لاجوردی ، "سرباز سخت کوش انقلاب و خدمتگزار مردم" می شود. آقای مهندس موسوی، که نخست وزير يکی از سياه ترين دوره های تاريخ ايران است، که نسلی را يا به جوخه های اعدام سپردند و يا در ميدان های مين به قتلگاه فرستادند، حال صحبت از حقوق شهروندی می کند. نه تنها، هيچ مسئوليتی را در اين «نسل کشی» قبول نمی کند که توجيه هم می کند. از ادامهء جنگ بعد از فتح خرمشهر دفاع می کند و دربارهء کشتارهای سال های 60 می گويد که در آن موقع دولت مظلوم بوده است و بناچار در مقابل «منافقين» از خود دفاع می کرده. اين سقوط اخلاقی انسان ها را بجايی می کشاند که آقای موسوی، کروبی و رفسنجانی که در شمار بانيان استبداد مطلقه هستند، و روزی آنها بدترين ها بودند، حال پرچمدارکرامت انسان... و بهترين ها شده اند!

اما اگر اين روند ادامه پيدا کند، بايد در انتظار آن باشيم که بدتر از آقای احمدی نژاد پيدا شود تا روزی هم او بهترين گزينه گردد... استبداد تاب تحمل انسان های آزاديخواه و حق طلب را ندارد، زيرا آنها بر اصول و مبانی ارزش های اخلاقی و فضيلت های انسانی برای بازيافت و تحصيل حقوق انسانی و ملی بطور استوار و پيگير ايستاده اند و سعی دارد آنها را بشکند و هم رنگ خود بکند. در استبداد، ارزش و غير ارزش هر روز جا به جا می شوند و محتوای ارزش ها و معانی کلمه ها از بين می روند. اما جامعه ای که به بازي های استبداد تن داد و در آن شرکت کرد، به طور مسلم، دچار سقوط اخلاقی می گردد. زيرا در آن جامعه، ميزان قضاوت، حق نيست و ميزان، حقی که با مکان و زمان تغيير نمی کند، نيست. ميزان قضاوت، را «بدترين» يعنی قدرت تعيين می کند.

آقای احمدی نژاد، که رئيس جمهور ولی فقيه است، ميزان خوب و بد شده است. و اينچنين است که حتی رژيم شاه هم جز بهترين ها می گردد و بخشی از مردم برای روح رضا شاه دعای رحمت می فرستند و گاه از قول نسل جوان شنيده می شود که از پدر و مادرشان انتقاد می کنند که چرا انقلاب کرده ايد و اکنون ماييم که بهای آن را می پردازيم. گويی که ايران در رژيم شاه بهشت برين بوده است...

بديهی است اگر در جامعه ای، افرادی که مسبب استبداد شده اند، در کشتارها يا نقش داشته اند يا سکوت کرده اند، بهترين ها تلقی شوند، پس آنها که در مقابل استبداد ايستاده و مبارزه کرده اند، جنايت ها، اعدام ها و شکنجه ها را افشا کرده اند و بخاطر مقاومت شان يا اعدام شده اند و يا در تبعيدگاه های خارجی يا داخلی بسر می برند، چه جايگاهی دارند؟ آيا آنها افرادی آرمانگرا، رويا پرور، ساده لوح و يا افراطی بوده اند و هستند؟..

و چنين است که، در زبان بعضی از اصلاح طلبان، آقای ابوالحسن بنی صدر، اولين رئيس جمهور منتخب مردم ايران، بهتر بود با آقای خمينی سازش می کرد، کوتاه می آمد، تا بالاخره اوضاع درست می شد. اما آنها هيچوقت نمی گويند مشخصاً در مورد چه اموری بايد کوتاه می آمد، دربارهء اعدام ها؟ شکنجه ها؟ بستن مطبوعات؟ معاملهء مخفی با امريکا؟ ادامهء جنگ؟ فسادها و...؟ اما او، به قيمت چشم پوشيدن از مقام رياست جمهوری و جان و مال، برای دفاع از حقوق مردم ايران، مبارزه را ادامه داد.

آيا فرقی بين آقای موسوی و آقای منتظری نيست؟ در مورد کشتار سال 67، يکی سکوت کرد و حال می گويد ربطی به من نداشت، من مسئوليتی در قوه قضائيه نداشتم، و ديگری با اعتراض و افشا کردن اين کشتار از قائم مقامی رهبری گذشت و متحمل تبعيد داخلی گشت.

اين چنين است که می بينيم در ايران، آرمانگرائی ضد ارزش می شود و، در مقابل، «واقعيت گرايی»، که معنائی مشخص ندارد، ارزش می شود. به خاطرهمين است که مبارزان راه آزادی و استقلال چه توسط رژيم و چه توسط کسانی که در بازی انتخابات رژيم شرکت می کنند شديداً سانسور می شوند زيرا اين افراد آينهء رسوايی آنها هستند. حال اگر دو کانديدای اصلاح طلب صحبت از کرامت انسان، لغو اعدام کودکان و .. می کنند نتيجهء سال ها مبارزهء تلاشگران راه استقلال و آزادی و مدافعان حقوق بشر است و ناشی از فشار جامعه و مطالباتش می باشد.

در پايان، مايلم به خوانندگان عزيز اين مطلب را يادآور شوم که قصدم از اين نوشته قضاوت در مورد اشخاص نيست. می دانم بسيارند کسانی که اگرچه ترجيح می دهند در انتخابات تحميلی شرکت کنند، ولی در صداقت و وطن دوستی آنها هم شکی نيست. قصدم در اينجا فقط برشمردن پاره ای از پيامدهای سنگين راه و روش کسانی است که هرچند دل در گروی ايرانی آباد و آزاد و سرفراز دارند، ولی گويی، در چنبرهء انديشه های فايده گرايانه، به نتايج دراز مدت اين کار خويش توجه لازم را مبذول نمی دارند.

برای نظام ولايت مطلقهء فقيه، آنچه که اساسی است اين است که با شرکت مردم در انتخابات، رژيم در خارج از کشور مشروعيت داشته باشد. بدين خاطر است، که به سايت ها و روزنامه ها، بخشنامه صادر شده است که صحبت از تحريم انتخابات ممنوع است. و کسانی که از تحريم انتخابات دفاع کرده اند، دستگير و زندانی شده اند. اما تحريم انتخابات نه دعوت به انفعال است نه بی تفاوتی، نه عملی مقطعی. تحريم، سر آغاز فصلی جديد است. گواهی دادن بر تغيير يک روحيه است، يک طرز فکر است. فکری که متوجه فريبکاری ولی فقيه و قدرت استبدادی است و متوجه شده است که برای رسيدن به استقلال و آزادی و کرامت انسان، جز با نه گفتن صريح و شفاف به نظام ولايت مطلقه فقيه، راه ديگری نيست. راه رهايی در تحول روحيهء تسليم به روحيهء مقاومت است؛ روحيه ای که به توانايی خود اتکا می کند و تغيير و تحول را نتيجهء عمل خود می داند.

آنچه رژيم را می ترساند اينست که خود نظام ولايت مطلقهء فقيه، و نه مهره ای از آن، مانند آقای احمدی نژاد، به عنوان عامل فاجعه شناخته شود و با آن مبارزه گردد. با تغيير روحيه، جامعه، اخلاق، پايداری، دفاع از منزلت و کرامت انسان، آزادی، استقلال را در عمل انسان ها و نه در قياس های صوری، می بيند و موضوع قضاوت می کند. در آن زمان، بهترين های واقعی جامعهء ما، انسان هايی که عمری الگوهای اخلاق، پايداری، جوانمردی و از مبارزان خستگی ناپذير راه استقلال و آزادی بوده اند و هستند، در وطن شان، فرصت خدمت به را مردم باز خواهند يافت.

(*) نام اين مقاله را ما از «انتخاب صوفی» به اين صورت ـ که از متن مقاله گرفته شده ـ تغيير داده ايم. (سکواتريسم نو).

مقاله خانم بنی صدر حاوی تحلیل خوبی است، از نتایج مقاومت و تسلیم که در رابطه با شرکت کردن یا نکردن در "انتخابات" ایران نوشته شده. فقط دو مثال ایشان مرا آزار می دهد که تعیین کردن نرخ میان دعواست. منظورم، بقول ایشان، "نه" گفتن ابوی ایشان و منتظری به "عملکرد" رژیم است که از دو نقطهء دید کاملا متفاوت ابراز شده اند. در حالی که منتظری نه تنها کشتار های رژیم بلکه اصل ولایت فقیه به روایت آن را زیر سئوال برد و دربند همان رژیم اعلام کرد، آقای بنی صدر ـ که مثل ایشان از سازندگان این رژیم بوده اند ـ تا در ایران و مصدر کار بودند هرگز چنین شجاعتی را از خود نشان ندادند و جائی اعتراض خود را اعلام نکردند که عامه بدانند. تنها در گوشهء امن پاریس بود که صدایشان در آمد و همانجا هم تازه اکثراً و مفصلاً به توجیه "کارهای" خود دست زدند و نه روشنگری عامه. مثل ایشان به آن کاشانی می ماند که در تبریز از رئیسش شنید "پدر سوخته" و در کاشان ببام خانه اش رفت و رو به تبریز داد زد "خودتی".

محل اظهار نظر شما:

شما با اين آدرس ها می توانيد با ما تماس گرفته

و اظهار نظرها و مطالب خود را ارسال داريد:

admin@newsecularism.com