شغل بانوان و آيين همسردارى
همراه با توصيه هائی در مورد کار زنان در خارج منزل
آيت الله ابراهيم امينى
درست است كه بر مردان واجب است مخارج خانواده را تامين كنند و بانوان شرعا در اين باره مسؤوليتى ندارند، ليكن خانم ها نيز بايد شغل و كارى داشته باشند. در اسلام از فراغت و بيكارى مذمتشده است.
امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند متعال خواب زياد و فراغت زياد را مبغوض ميدارد. (1) باز هم حضرت صادق عليه السلام فرمود: خواب زياد، دين و دنياى انسان را ضايع و تلف مىكند. (2) حضرت زهرا عليها السلام هم درخانه كار مي كرد و زحمت مى كشيد. (3)
انسان چه نيازمند باشد چه نباشد، بايد شغل و كارى داشته باشد و عمر خويش را بيهوده هدر ندهد. كار كند و جهان را آباد نمايد. اگر محتاج بود درآمدش را صرف خانواده مي كند و اگر نبود در امور خيريه و كمك بهمستمندان بمصرف مىرساند. بيكارى ملالآور و خسته كننده است، و چه بسا باع ثبيماريهاى روانى و جسمانى و فساد اخلاق مي شود.
بهترين كار براى بانوان شوهردار كارى است كه در داخل منزل انجام بگيرد. امور خانه دارى و بچه دارى و شوهر دارى بهترين و آسانترين اشتغالات بانوان است. بانوانى خوش سليقه و فداكار مىتوانند خانه را بصورت بهشت برين و مهد پرورش كودكان خوب و استراحتگاه شوهران مجاهد و پر تلاش خويش در آورند. و اين كار بسيار بزرگ و ارزندهاى است. رسول خدا، صلى الله عليه و آله، فرمود:جهاد زن به اين است كه خوب شوهر دارى كند. (4)
ام سلمه از رسول خدا، صلى الله عليه و آله، پرسيد: «كار كردن زن در خانه چه مقدار فضيلت دارد؟» فرمود: «هر زنى كه بمنظور اصلاح امور خانه چيزى را از جائى بردارد و در جاى ديگر بگذارد خدا نظر مرحمت باو خواهد كرد و هر كس كه مورد نظر خدا واقع شود بعذاب الهى گرفتارنخواهد شد». ام سلمه عرض كرد: «يا رسول الله! پدر و مادرم بقربانت، براى زنان ثواب هاى بيشترى بفرمائيد». رسول خدا فرمود: «هنگامي كه زن آبستن مي شود خدا به او اجر كسى را مي دهد كه با نفس و مالش در راه خدا جهادمي كند. هنگاميكه بچهاش را بر زمين نهاد به او خطاب مىرسد که "گناهانت آمرزيده شد. اعمالت را از سر بگير". و هنگامى كه بچهاش را شير مي دهد در برابر هر مرتبه شير دادن ثواب آزاد كردن يك بنده در نامه عملش نوشته مي شود. (5)
خانم هاى خانهدار علاوه بر كارهاى خانهدارى گاهى فراغت ديگرى هم پيدا مي كنند، كه آنها را نيز نبايد بيهوده صرف كرد. در آن اوقات خوب است اشتغالات مرتبى را براى خودشان انتخاب كنند و همواره مشغولباشند: مىتوانند كتاب هاى سودمند بخوانند و در رشتههاى مفيد تحقيق و كنجكاوى كنند، و بر علوم و اطلاعات خويش بيفزايند. و نتيجه تحقيقاتشان را بصورت كتاب يا مقاله در اختيار ديگران قرار دهند. يا مىتوانند بكارهاى هنرى مانند نقاشى، خطاطى، گلدوزى، خياطى، و بافندگى بپردازند. با اشتغال به اين كارها مىتوانند هم به اقتصاد خانواده كمك كنند هم به توليد و ترقى اقتصادى جامعه. بعلاوه، در اثر اشتغال به كار از ابتلاء به بيماري هاى روانى و ضعف اعصاب نيز تا حد زيادى محفوظ خواهند ماند. امير المؤمنين عليه السلام فرمود: «خدا مؤمنى را كه به حرفه و كارى مشغول و امين باشد، دوست دارد». (6)
بهر حال، خوب است بانوان نيز شغل و كارى داشته باشند و بهترين كار براى آنها كارى است كه در داخل منزل انجام مي گيرد، تا به خانهدارى و شوهردارى و بچهدارى نيز خوب برسند.
اما بعض بانوان ميل دارند، يا احساس ضرورت مىكنند، كه در خارج منزل بكارى مشغول باشند. بهترين و مناسب ترين شغل ها براى بانوان اشتغالات فرهنگى يا پرستارى است. مىتوانند در دبستان يا دبيرستان يا كودكستان به تعليم و تربيت دختران كه هم شغل بسيار ارزندهاى است و هم با آفرينش لطيف آنها سازگار است مشغول باشند. يا شغل پزشكى بيماري هاى زنان يا پرستارى را انتخاب نمايند. اين قبيلاشتغالات هم با طبع لطيف و مهربان بانوان تناسب دارد، هم در انجام آنها نيازى به خلطه و معاشرت با مردان بيگانه را ندارند يا كمتر پيدا مي كنند.
به بانوانى كه مىخواهند در خارج منزل به كارى اشتغال داشتهباشند
توصيه مي شود به نكات زير توجه نمايند:
1- در انتخاب شغل با شوهرتان تفاهم كنيد و بدون اجازه او شغلنگيريد، كه اين امر آرامش و صفاى خانوادگى را بر هم مي زند و زندگى را بر شما و فرزندانتان تلخ مي گرداند. و اين حق شوهر است كه اجازه بدهد يا ندهد. به شوهران اين قبيل خانم ها توصيه مي شود كه اگر در شغل همسرشان مانعى نمىبينند لجبازى نكنند و اجازه بدهند به شغل مورد پسندش مشغول باشد، هم به مردم خدمت مي كند و هم به اقتصاد خانواده.
2- در خارج منزل و در محل كار حجاب اسلامى را كاملا رعايت نماييد. ساده و بىآرايش به محل كار برويد، از خلطه و معاشرت با مردان بيگانه حتى القوه اجتناب كنيد. اداره جاى كار و خدمت است نه جاى رقابت و خودنمائى. شخصيت به لباس و زر و زيور نيست بلكه به متانت و سنگينى و كاردانى و انجام وظيفه است. آرامش و وقار و سنگينى يك زن مسلمان را حفظ كنيد. هم محترم باشيد هم احساسات و عواطف لطيف همسرتان را جريحهدار نسازيد. لباس هاى زيبا و آرايش و زر و زيورتان رادر خانه و براى همسرتان بگذاريد.
3- در عين حال كه شما در خارج كار مي كنيد اما شوهر و فرزندانتان انتظار دارند از كار خانه دارى و شوهر دارى و بچه دارى نيزغفلت نكنيد. با كمك و همكارى شوهرتان نظافت منزل و طبخ غذا و شستن ظروف و لباس ها و ساير امور خانه را تنظيم كنيد و در مواقع مناسب با هم انجام دهيد. منزل شما بايد مانند منزل ساير مردم بلكه بهتر اداره شود. كار كردن خارج منزل مجوز اين نيست كه بكارهاى منزل نرسيد و شوهر و فرزندانتان را ناراحت سازيد. كار خارج منزل مقدمه، و منزل آسايشگاه شما است. از تنظيم آسايشگاه غفلت نكنيد. به شوهران چنين بانوانى نيز توصيه مي شود كه در امر خانه دارى و بچهدارى حتما با همسرشان تعاون و همكارى نمايند.از او انتظار نداشته باشند كه هم به شغلش ادامه بدهد و هم كارهاى منزل را به تنهائى انجام دهد. چنين انتظارى نه مقتضاى شرع است نه مطابق انصاف و وجدان، نه رسم صفا و محبت و آئين همسردارى. انصاف اقتضا دارد كه كارهاى منزلرا در بين خودشان تقسيم نمايند و هر يك از آنها با تناسب حال و وقت،كارهائى را بپذيرد و انجام دهد.
4- اگر بچه دار است، يا او را به كودكستانى بسپارد يا نزد شخص امين و دلسوز و مهربانى بگذارد و به محل كار برود. مبادا او را تنها در اتاق بگذارد و برود كه كار بسيار ناروا و خطرناكى است. علاوه برخطرات احتمالى، موجب ترس و عقده و بيماري هاى روانى خواهد شد.
5- اگر احساس ضرورت مي كنيد كه به شغل ديگرى غير از مشاغل مذكور مشغول باشيد، حتما با همسرتان تفاهم نمائيد و با اجازه و صلاحديد او كار بگيريد. و اگر موافقت نكرد از آن شغل منصرف شويد. ودر صورت موافقت سعى كنيد شغلى را انتخاب كنيد كه كمتر با مردان بيگانه در تماس و ارتباط باشيد كه نه بصلاح خودتان مي باشد نه بصلاحجامعه. و بهر حال حجاب اسلامى و ساده و بىآرايش بيرون رفتن را حتماً رعايت كنيد.
پىنوشت ها:
1- كافى-جلد 5 ص 84
2- كافى-جلد 5 ص 84
3- كافى-جلد 5 ص 86-بانوى نمونه اسلام ص 74
4- بحار الانوار جلد 103 ص 247
5- بحار الانوار جلد 5 ص 251
6- كافى جلد 5 ص 113
محل اظهار نظر شما: شما با اين آدرس ها می توانيد با ما تماس گرفته و اظهار نظرها و مطالب خود را ارسال داريد:
|
New Secularism - Admin@newsecularism.com - Fax: 509-352-9630 |