بازگشت به خانه  |   فهرست موضوعی مقالات و نام نويسندگان

بهمن   1387 ـ ژانويه  2008

اشکال خشونت در جامعه ایران

شيرين فاميلی

گرچه درباره میزان خشونت علیه زنان در ایران به گفته جامعه شناسان آمار دقیقی در دست نیست اما بر اساس آنچه که در مطبوعات و نشریات دربارۀ حوادث منتشر می شود و نیز بر اساس احکامی که برای زنان در دادگاه ها صادر می شود، نرخ خشونت علیه زنان در جامعه ایران دراشکال گوناگون بسیار بالا است.

دکتر مهرانگیز کار نویسنده کتاب خشونت علیه زنان در ایران به رادیو فردا میگوید قوه قضائیه وظیفه دارد که در این زمینه اطلاع رسانی کند که تاکنون ا نجام نداده و در نتیجه دست پژوهشگران بسته است.

درباره انواع واشکال خشونت علیه زنان در ایران در گزارشی نظر یک حقوفدان و دو جامعه شناس را پرسیدم. مهرانگیز کار حقوقدان و نویسنده، مهرداد درویش پور استاد جامعه شناسی در دانشگاه استکهلم سوئد و مهردادمشایخی جامعه شناس و استاد دانشگاه جرج تاون در واشنگتن.

گرچه درباره میزان خشونت علیه زنان در ایران به گفته جامعه شناسان آمار دقیقی در دست نیست اما بر اساس آنچه که در مطبو عات و نشریات درباره حوادث منتشر میشود و نیز بر اساس احکامی که برای زنان در دادگاها صادر میشود ، نرخ خشونت علیه زنان در جامعه ایران دراشکال گوناگون بسیار بالا است. خشونت علیه زنان برغم رشد جنبشهای فمینیستی و نهاد های مدنی در کشورهای پیشر فته هنوز وجود دارد اما در این کشورها بویژه غرب دولت با خشونت مبارزه میکند ولی در ایران خشونت علیه زنان هم درزندگی روز مره فوق العاده جاری است و هم دولت از آن حمایت و پشتیبانی میکند. دکتر مهرداد درویش پور استاد جامعه شناسی در دانشگاه استکلم سوئد درباره نقش دولت در زمینه خشونت علیه زنان به رادیو فردا میگوید در کشورهای غربی همانند سوئد گرچه خشونت زیاد است و سالانه شاهد بیست هزار نمونه شکایت شده درباره خشونت مردان علیه زنان هستیم اما دولت رسما از این خشونت ها حمایت نمی کند بلکه سعی دارد با آن مقابله کند، اما درایران نه تنها زنان از خشونت مردان در جامعه رنج میبرند بلکه ما شاهد آن هستیم که قوانین در آن جامعه هم به نحوی عمل میکنند که اولا دست مردها را برای اعمال خشونت علیه زنان در صورت سرپیچی ویا به اصطلاح اختلافات خانوادگی باز میگذارند، علاوه بر آن گاه دولت خودش رسما دست به کار میشود وعلیه زنان اعمال خشونت میکند.

درباره نقش دولت در ترویج خشونت در ایران مهرانگیز کار حقوقدان و نویسنده به رادیو فردا میگوید در جمهوری اسلامی به خشونت علیه زنان در شکل های مختلف مشروعیت میدهند گاه آن را منطبق می کنند با تفاسیری که از شرع دارند و گاهی هم استناد می کنند به مواد و تبصره های قانونی. مهرانگیز کار میافزاید از آنجایی که بعد از انقلاب مقرر شد تمام قوانین و مقررات ایران حتی آنچه از گذشته بوده از طرف شورای نگهبان بازنگری شود و به آن مواردی که درتعارض باشرع هست خط بطلان کشیده شود اولین قربانیان این واقعه زنان بودند وآنها بودند و حقوق آنها بود که به نام شرع اسلام از انها سلب شد و در جریان سلب این حقوق و بعد قانون گذاریهای جدید ما مواجه هستیم با اینکه خشونت علیه زنان بصورتهای مختلف در حال حاضر قانونی است.

مهرانگیز کار حقوقدان میگوید ما قوانینی داریم که این قوانین خشونت جسمی وفیزیکی علیه زنان را کاملا توجیه وترویج و تشویق میکند مثل قانون خون بهای زن که نصف خون بهای مرد است یا حد معلولیت و نقص عضو زن که باز هم وقتی به مرحله ای میرسد که ضارب باید دیه بپردازد اگر مضروب زن باشد بازهم نصف است . بنابراین حتی اعضای بدن زن را طوری نرخ گذاری کرده اند که نصف اعضای مشابه است در بدن مرد.همچنین حق حیات زن در مواردی که جنایت انگیزه های ناموسی دارد کاملا لوث شده و مرتکب جنایت مجازات نمیشود. به گفته دکتر مهرانگیز کار حجاب اجباری یکی از نمونه ها ومصادیق خشونت سیاسی علیه زنان ایرانی است. به گفته این حقوقدان مدافع حقوق بشر در مورد حجاب مسئولان حتی به قانون حجاب هم قانع نمی شوند و خودسرانه هریک از مامورین تعریفی از حجاب ارائه میدهد که میتواند با آن تعریف دسته دسته زنان را روانه زندان کند.

یکی دیگر از اشکال خشونت علیه زنان در ایران خشونت هایی است که به گفته مهرداد درویش پور جامعه شناس بطور روزمره و بر اساس جنسیت در جامعه نسبت به زنان اعمال میشود . اومیگوید رفتار جنسی متفاوت با نرم های جامعه ما مثلا بی وفایی ویا رابطه جنسی خارج از ازدواج همه اینها مواردی است که لازم نیست که حتما پدر یا برادر خشونت را مورد استفاده قرار بدهند برای کنترل زنان بلکه حتی در مواردی خود دولت راسا وارد کار میشود وبا سنگسار، به دار آویختن ویا مجازات های جنسی دیگر ی که انجام میدهد ما شاهد این هستیم که بخشی از این خشونت ها خشونت های رسما دولتی است.

برغم اینها، دکتر مهرداد درویش پور معتقد است عمده ترین و متداول ترین بخش خشونت علیه زنان در ایران خشونتی است که در زندگی روزمره توسط پدران علیه دختران و مردانت علیه زنان صورت میگیرد در همین رابطه مهرداد مشایخی جامعه شناس و استاد دانشگاه در واشینگتن از نوع دیگر خشونت علیه رنان در ایران یاد میکند وآن خشونت اجتماعی است که به گفته وی هم در حوزه خصوصی و هم در جامعه و کوچه وخیابان انجام میگیرد .

دکتر مهرداد مشایخی به رادیو فردا میگویددر دو سال اخیر مه مجددا قوانین ضد زن و برخورد با زنان شدت گرفته است می بینیم که در سطح ساختاری یک نوع توجیهی هست برای اعمال خشونت نسبت به زنان. به همین دلیل مثلا سنگسار یا مسئله خشونت در خیابان علیه زنان چه بصورت وضع شده وقانونی و چه بصورت فراقانونی انجام میگیرد .از جمله آزاری که از جانب برخی مردان در خیابان نسبت به زنان صورت میگیرد ویا آزاری که به طریق قانونی ماموران سعی میکنند برای کنترل زنان خشونت علیه پانها به کار گیرند دکتر مهرداد مشایخی جامعه شناس میافزاید اعمال خشونت را هم صرفا به خشونت جسمی نباید تقلیل داد . بلکه شکلی از خشونت نسبت به زنانت بصورت محاوره ای و کلامی هست ویا حتی بصورت روانی از طریق دادن احساس شرم و خجالت که این بویژه از سوی نهاد های جامعه بصورت فرهنگی سیاسی دینی انجام میگیرد . مهرانگیز کار حقوقدان و نویسنده نتیجه میگیرد تازمانی که در جامعه قوانین خشونت علیه زنان را یا به صورت جسمی ویا به صورت مالی ترویج می کنندو ویا به این صورت که اعضای بدن زن را نصف اعضای بدن مرد ارزش گذاری میکنند، نمی توان امیدوار بود که خشونت علیه زنان کنترل و مهار شود.

گزارش سايت «تهيه»:

http://www.tahieh.net/index.phtml?tsk=read&id=46

https://newsecul.ipower.com/

بازگشت به خانه