بازگشت به خانه  |   فهرست موضوعی مقالات و نام نويسندگان

دی   1387 ـ دسامبر 2008  ـ

بومی سازی در مقابل جنبشی یکصدساله محکوم به شکست است

آمنه شیرافکن
 

مجلس هشتم طرح بومی گزینی دختران در دانشگاه ها ر اعلام وصول کرده و در حال حاضر سکوت بر پارلمانی حاکم است که گویا نهادینه ساختن تبعیض علیه حقوق زنان را در دستور كار قرار داده است.

بارقه‌های الطاف دولت نهم به زنان سیری هوشمندانه و ظریف را پی گرفته به شکلی که توان مبارزه جنبش های اجتماعی نیز در مواجه با آن اندک اندک کمرنگ تر شده و شاید بتوان یکی از دلایل اصلی این موضوع را فضایی دانست که در شرایط کنونی بر نهادهای مدنی و جنبش های اجتماعی حاکم شده است.

دولت نهم از تغيير نام مركز زنان رياست جمهوري به مركز خانواده برنامه هاي مدون خود در حوزه زنان را آغار كرد و كمي بعد در طرح كاهش ساعات كار زنان و لايحه حمايت از خانواده سياست هاي خود را در زمينه كاهش حضور زنان در عرصه هاي اجتماعي توسعه داد.

اما به شکل موردی اگر بخواهیم به بررسی طرح بومی سازی جنسیتی دختران كه از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی ارايه شده ، بپردازیم بايد گفت كه طرح این اندیشه به واقع از ریشه های تفکری بر می آید که در آن زن همچنان با گروهی از نقش های سنتی دست به گریبان است که آن را در تعاریف جامعه شناسی نگاه ذات گرایانه و طبیعت گرایانه به زن می دانند ، نگاهی که همچنان نقش های سنتی برای زن را در اولویت هرگونه پیشرفت و توسعه اجتماعی می داند و بر آن تاکید می‌کند.

جنبش اجتماعی رهایی بخشی زنان ریشه در دوران مشروطه دارد، شاید مهمترین گزینه ای که زنان از همان اوان مشروطه در پی رشد و توسعه آن برآمدند توجه زنان به مقوله آموزش بود، اقدامی که برای تحقق آن زنانی از گروه های مختلف در شهرهای کوچک و بزرگ در خانه و مکتب ها در جهت آموزش دختران اقدام كردند تا حرکت نوین آگاه سازی جنس زن از میان کتابت و نوشتار آغاز شود و حالا وقتی که بیش از یک قرن از چنین اقداماتی گذشته ، نمایندگان مجلس به سوق دادن دختران به اندرونی شهرها و شهرستان ها افتخار می کنند و طرح مذکور را نوعی حمایت از جابه جایی ناخواسته دختران عنوان مي كنند ، بی آنکه به این موضوع توجه کنند که آن ها به راحتی نخواهند توانست یک قرن تلاش زنان برای کسب دانش و ورود به عرصه آموزش را از دختران دانش آموز بگیرند و چه بسا اهرم های محدویت زایی از جمله ساختار مردسالار خانواده ها همچنان به شکل غیر رسمی برای حفظ دختران در اندورنی ها اعمال قدرت می کند و جالب اینکه این نوع روش اعمال قدرت غیر علنی در خانواده ها در دولت نهم از سوی نهاد رسمی قدرت به رسمیت شناخته شده و از سوی دیگر واجد اعتبار شده‌است.

تجربه نشان داده که آمد و شد دختران دانشجو همواره به رشد آنان کمک کرده و توانسته دانشجويان دختر را به سطحی از توانمندی و خلق سبک تازه ای از شیوه زندگی برساند. حس استقلال و اعتماد به نفس در کنار توانمند شدن دختران قرار گرفته و همین موضوع ساختار ذهنی مسولانی را به هراس انداخته که غالبا ترجیحشان به حفظ زنان در اندرونی ها بوده و هست.

از طرح دلایل بومی گزینی از سوی برخی که بگذریم می توان به تحلیل آنچه در فراروی طرح بومی گزینی جنسیتی قرار گرفته ، پرداخت .

حتي حالا كه سرانه ورود دختران دانشجو به دانشگاه ها از نيم هم فراتر رفته نمی‌توان به آمار مشارکت‌های اجتماعی زنان دل خوش كرد ، همين موضوع نشان می دهد كه ساختار حکومت نتواسته از پتانسیل بالای زنان در بخش های مختلف استفاده کند اما نمی توان این واقعیت را هم منکر شد که تلاش زنان برای فتح نهادهای آکادمیک در دهه های اخیر، انقلابی در توسعه حرکت زنان در عرصه های مختلف اجتماعی ایجاد کرده، توسعه ای که به راحتی بارقه های ترس را بر اندیشه های برخي مسولان اصولگرا تابانده به شکلی که شورای عالی انقلاب فرهنگی با نام حمایت از دختران دانشجو تلاش می کند که حیطه دخالت خود را در شخصی ترین تصمیم های سرنوشت ساز آنان دخالت دهد، تصمیمی که در ادامه یک قرن جنبش اجتماعی زنان رخ داده بدون شک با تلاش های مقطعی و کوتاه مدت از این دست قابل تغییر نیست و جالب آنکه در نگاهی عمیقتر ارزشمندی و تاثیرگذاری توسعه آموزش زنان در ایران را بیشتر آشکار می کند.

اما نگرانی کنونی پیشاروی طرح بومی گزینی از آن جهت احساس می‌شود که با طرح مداوم لایحه‌های تبعیض آمیز از این دست توان جنبش های اجتماعی و عرصه عمومی نیمه جان باقی مانده در ایران نمی تواند در جهت رصد کردن تمامی این تغییرات و تبعیضات برآید، چنانچه گروه هاي حاضر در جنبش زنان ايران تازه از ماجراي پيگري لايحه حمايت از خانواده عبور نكرده اند و جزييات اين طرح هنوز مشخص نشده ، كميسيون آموزش از دريافت و موافقت ضمني با طرحي خبر مي دهد كه سرنوشت دختران دانشجو را تهديد مي كند.

با اين همه طرح بومي گزيني جنسيتي دختران كه از اعلام وصول آن در مجلس نهم يك ماه گذشته از اين امكان برخوردار است كه از سوي جنبش دانشجويي و جنبش زنان به شكل همزمان مورد بازبيني و نقد قرار گيرد، اقدامي كه تا كنون به كندي از سوي فعالان نهادهاي مدني ايران پيگيري شده است.

برگرفته از سايت «ادوار نيوز»:

http://www.advarnews.us/article/8456.aspx

https://newsecul.ipower.com/

بازگشت به خانه