بازگشت به خانه  |   فهرست موضوعی مقالات و نام نويسندگان

آبان   1387 ـ نوامبر 2008  ـ

زن را برای حوزۀ خصوصی می خواهند

گزارش نشست نقد «لايحۀ بومی سازی»

نادر کرمی

"لايحه بومي سازي جنسيتي" پس از لايحه حمايت از خانواده که با واکنش جدي نهادهاي مدني- سياسي مدافع حقوق زنان مواجه شد و از دستور کار مجلس خارج گرديد، قانون تبعيض آميز ديگري است که فعالان حقوق زنان مي کوشند تا پيش از تصويب، مانع از قانوني شدن مفاد آن شوند و از شکل گيري قانون تبعيض آميز ديگري جلوگيري کنند.

بر همين اساس كميته زنان سازمان دانش آموختگان ايران (ادوار تحكيم وحدت) اين هفته نشستي با عنوان "نقد لايحه بومي سازي جنسيتي در دانشگاه‌ها" برگزار کرد که طي آن الهه کولايي، فاطمه صادقي و شادي صدر از اساتيد دانشگاه ها و فعالان حقوق زنان به سخنراني پرداختند.

كميته زنان سازمان ادوار تحكيم وحدت البته همزمان با برگزاري اين مراسم بيانيه اي را نيز در نقد سياست بومي سازي دانشگاه‌ها صادر کرد.

در اين بيانيه با يادآوري اين موضوع که "در در تاروپود جامعه امروز ايران خشونت عليه زنان به شكل صريح و آشكار تجويز شده" آمده است: "طرح بومي سازي که در پي مصوبه جديد شوراي عالي انقلاب فرهنگي در دستور کار قرار گرفته نيز حکايت از تفکري دارد که هرگز در يک بستر فرهنگي مناسب با حقوق برابر زنان به عنوان واقعيتي طبيعي و اجتماعي کنار نيامده و همچنين در تلاش است که کليشه ها را حتي در محيط هاي آموزشي نيز ترويج دهد و زن و مرد در دو نقش از پيش ساخته و با همان تلقي هاي كليشه هاي و ذات گرايانه از نقش هايشان باقي بمانند و زنان را از فرصت هاي برابر که به شکوفايي همه استعدادهاي انساني آنها منجر مي شود محروم كنند."

کميسيون زنان سازمان دانش آموختگان ايران ضمن محکوم کردن اين طرح دلايل خود براي مخالفت با طرح بومي سازي را اينگونه تشريح مي کند: "1- چنين طرحي بر خلاف نص صريح اصل 21 قانون اساسي است که تاکيد بر ايجاد فرصت هاي برابر تحصيلي دارد، اما تاكيد بر چنين طرحي با عنوان «بومي سازي» اسباب محروميت از تحصيل بسياري از دختران نخبه ي شهرستاني از دانشگاه هاي تراز اول کشور فراهم مي آيد و علاوه بر آنکه فرصت حضور و تجربه در عرصه عمومي را از آنان سلب مي كند از سوي ديگر آنان را به موجوداتي غير اجتماعي تبديل مي كند. همچنين پيشبرد چنين طرحي در بلند مدت نيز کاهش سطح مشارکت اقتصادي و اجتماعي و سياسي آنان را نيز به همراه مي آورد... 2- تصويب طرح هاي از اين دست سبب تضعيف توان علمي دانشگاه ها شده و سيستم آموزشي کشور به دليل نوع نگاهي خاص به زنان دچار ضربه هاي جبران ناپذيري خواهد شد.. 3- نبود امنيت، کمبود امکانات خوابگاهي و مشکلات جا به جايي و ديگر عواملي که براي توجيه اين طرح بر شمارده مي‌شود نشان از ناکارآمدي نهادهاي نظارتي ما و حکايت از نبود مديريت در تخصيص منابع در سطح کشور دارد و راه حل اين مشکلات محبوس کردن دختران در حصار شهرهايشان نيست..."

اين کميته همچنين تذکر داده است که وظيفه خطير دولت در جامعه اي پر از خشونت عليه زنان اين است که "هر چه زودتر فرصت‌هاي لازم براي بازنگري و اصلاح جدي قوانين بر اساس مقتضيات زمان که نيازمند برداشت هاي نوين از دين و همگام با فقه پويا بوده، فراهم آورده نه آنکه قوانين جديدي نيز تصويب شود که اين خشونت را تشديد كند."

شادي صدر: پروژه اي بنيادگرايانه

به گزارش سايت خبري مجموعه فعالان حقوق بشر در ايران در اين نشست شادي صدر به عنوان اولين سخنران نشست کميته زنان سازمان دانش آموختگان ايران، سخنانشان را با اين مثال آغاز کرد که: "از نظر من دردناکترين قرباني بومي سازي دختري بود اهل روستاي قياس آباد که تمام کودکي اش اين گونه گذشت که قالي ببافد و به بقيه بچه ها برسد. سپس سعي و تلاش کرد تا درس بخواند و مانند ديگران به دانشگاه برود و در نهايت هم امسال توانست در کنکور سراسري با رتبه 200 قبول شود ولي به دليل بومي سازي جنسيتي در دانشگاه ها در هيچ دانشگاهي پذيرفته نشد".

صدر افزود: "موضوع اصلي، مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي نيست بلکه طرح آموزش عالي در خصوص موضوع بومي سازي جنسيتي در دانشگاه ها است. از نظر من اين طرح مانند خيلي ديگر از طرح ها که در مورد زنان در جريان است، يک پروژه بنيادگرايانه است".

اين وکيل دادگستري بنيادگرايي را يک جنبش سياسي دانست که در آن هويت جمعي بايد مشروع از ارزشهاي قومي و نژادي مورد قبول همگان باشد و در ادامه افزود: "به نوعي همه پروژه هاي بنيادگرايانه روي مواردي پياده مي شوند که از قبل مشروعيت داشته و همه بايد از آن تبعيت کنند، يک الگويي که مي گويد همه مثل هم باشند، همه يکجور لباس بپوشند و.... بنيادگرايان باورشان را به همه تحميل مي کنند و در واقع بنيادگرايي يک پديده واکنشي است و هدف اصلي آن زنان مي باشد و به عنوان پروژه سياسي براي گرفتن قدرت، خود را به روح و جنس زن نزديک مي کند".

صدر در ادامه گفت: "تحولات بعد از انقلاب، نظمي را براي زنان مستقر کرده است مانند: چگونگي رابطه زن و مرد، قوانين کنترل کننده روابط جنسي زن، تشکيل خانواده در چارچوب مردسالاري و.... در اين پروسه 30 ساله نظمي مستقر شده که در آن بي نظمي هاي زيادي وجود دارد. سنگسار از نظر من يک عامل کاملاً کنترل کننده زنان و هدف بنيادگرايي است".

شادي صدر با ذکر دو نوع مهاجرت يعني 1- از مرکز به پيرامون و 2- از پيرامون به مرکز، افزود: "مهاجرت از مرکز به پيرامون، دو اثر براي دختران دارد که صرفنظر از ايجاد تغييرات در جامعه، خارج شدن از کنترل دولت و خانواده است. وقتي زني از کنترل خانواده بيرون مي آيد از حوزه کنترل دولت نيز بيرون آمده و نوعي بي نظمي در مقابل آن نظم مستقر ايجاد مي کند. مشروعيت، يک چرخه دو طرفه بوده و پروژه بنيادگرايانه انتخابي است. اين پروژه بين تمام آدمها مرزبندي کرده و بر اين اساس سيستم خود را بنا مي کند."

صدر همچنين در نقد دو ﺳﺆال "بومي يعني چه؟ و محل سکونت يعني چه؟" گفت: "بومي يعني چه؟ يعني اينکه در چه شهري به دنيا آمده‌ام، در چه خانواده‌اي به دنيا آمد‌ه‌ام، ترک زبان يا فارسي زبان يا... هستم. اين دو ﺳﺆال نمي‌تواند مبناي تبعيض قرار گيرد".

وي در پايان سخنانشان از فعالان اجتماعي و زنان به دليل اينکه تاکنون هيچ عکس العمل جدي در خصوص لايحه بومي سازي جنسيتي از خود نشان نداده اند، انتقاد کرد.

الهه کولايي: دروني نشدن مظاهر توسعه

به گزارش سايت خبري سازمان دانش آموختگان ايران (ادوارنيوز) در اين مراسم همچنين الهه کولايي، استاد دانشگاه تهران آنچه را که اين روزها با عناوين مختلف طرح و لايحه عليه زنان از سوي نهادهاي قانونگذار در حال جريان است، مفاهيمي خواند كه دست كم ده‌ها سال است زمينه‌هايش در جامعه ودر ساختار قدرت فراهم شده و زن به ابزاري در جهت تامين منافع مرد تبديل شده‌است.

او همچنين به ورود مظاهر توسعه به كشور اشاره کرد و اينکه اين مظاهر دروني نشده و لوازمش فراهم نشده‌است.

كولايي افزود: "از همان زماني كه نام مركز امور زنان رياست جمهوري به مركز امور زنان و خانواده تغيير يافت، تقريبا اصل چرخش انديشه پيرامون زن در افكار سياستمداران مشخص شد. موضوع اين است كه زن را متعلق به حوزه خصوصي مي‌دانند و در اين راه طرح هايي مانند سهميه بندي جنسيتي و طرح بومي سازي جنسيتي و لايحه حمايت از خانواده وضع مي شود".

فاطمه صادقي: به زن به عنوان کالا نگاه مي کنند

فاطمه صادقي، پژوهشگر در حوزه مسائل زنان و استاد دانشگاه ديگر سخنران اين مراسم بود، صادقي با اشاره به ايجاد موجي به نام موج برگشت در جامعه در سطح حوزه انديشه و تصميم گيري گفت: "اين موج زنان را به خانه برمي‌گرداند، همچنين روشنفکران چپ و لائيک و نهضت پدر سالاري نيز در اين داستان همکاري کردند. موج برگشت اول، با انقلاب 57 به اوج خود رسيد و آنچه امروز شاهدش هستيم، موج برگشت دوم است. روشنفکري ايراني يک نهاد عقب مانده است که بدنه آن يا به عمد و يا غير عمد با موج برگشت همراهي مي‌کند. ما در جامعه اي زندگي مي کنيم که پدرسالار است و دانشگاه نمونه‌اي از اين جامعه پدرسالار به شمار مي آيد "

صادقي در ادامه سخنان خود اين پرسش را طرح کرد كه چرا بايد گفت و گو پيرامون چنين طرحي در شرايط كنوني جامعه اتفاق نيفتد و تحليل خود را اينطور بيان مي‌كند: "من تصور مي‌کنم دو قطبي‌ را که برقرار مي‌کنيم (دوران اصلاح طلبي و بعد اصول گرايي) بسيار ساده انگارانه است. به اعتقاد من بسياري از اتفاقات الان نتيجه كالايي شدن مناسبات اجتماعي است که به زن به عنوان يک جنس يا کالا نگاه مي کند. من فکر مي کنم زماني جامعه ما انسان اخلاقي را مدنظر داشت ولي هر چه از انقلاب فاصله مي‌گيريم اين اخلاق کمرنگ تر مي‌شود تا اينكه به دوران خاتمي مي رسيم و بعد از آن مي بينيم که يک پديده‌اي مانند دولت احمدي نژاد خلق مي شود. احمدي نژاد فرزند خلف وعده هايي است که در دوران اصلاحات برآورده نشدند، بنابراين يکسري تقصيرات و کم کاريها اتفاق افتاده‌است".

برگرفته از سايت «روز آن لاين»:

http://www.roozonline.com/archives/2008/10/post_9831.php

https://newsecul.ipower.com/

بازگشت به خانه