بازگشت به خانه  |   فهرست موضوعی مقالات و نام نويسندگان

مرداد 1387 ـ   اوت  2008

برای سورنا هاشمی

فاطمه حقيقت جو

امروز آخرین مصاحبه پیش از بازداشت سورنا، پسری که با همکاری تعدادی از همکلاسی هاو هم دانشگاهی هایش یکی از عاملان خشونت علیه زنان را افشاء کرد، را خواندم و بر آن شدم تا با نگارش این یادداشت، شجاعت اخلاقی وی را بستایم.

آمار خشونت علیه زنان در بیشتر کشورهای جهان رقمی شگفت انگیز را به خود اختصاص داده است و به نوعی می توان آن را یک معضل جهانی دانست. اما چند تفاوت اساسی بین خشونت علیه زنان در ایران (و بیشتر کشورهای منطقه) و کشورهای توسعه یافته همچون امریکا – کشوری که همکنون در آن ساکن هستم- وجود دارد که بر عمق فاجعه می افزاید. شناخت و بررسی این اختلاف که بیشتر ریشه در فرهنگ، عرف، قوانین و مدیریت ناکارآمد کشور دارد، کمک می کند تا در راه مبارزه با خشونت علیه زنان گامی به پیش برداریم. از منظر نگارنده عمده ترین تفاوت ها به این شرح قابل توضیح است:

1- تحقیق و گزارش

برخلاف کشورهای توسعه نیافته همچون ایران که کنکاشی برای علنی کردن موارد خشونت علیه زنان صورت نمی گیرد و به تبع گزارشی نیز بصورت سازمان یافته، منتشر نمی شود، آمار خشونت جنسی در امریکا بطور مرتب و با هدف پیشگیری و کاهش خشونت، استخراج و منتشر می شود. شاید برخی با توضیح اینکه موارد خشونت علیه زنان آنقدر علنی رخ می دهد که نیازی به کنکاش و انتشار گزارش ندارد، از اهمیت تحقیق و گزارش غفلت کنند ولی این مهم بیشترین تاثیر را در کنترل و کاهش موارد خشونت در کشورهای توسعه یافته داشته است.
رسوا کردن عاملان خشونت علیه زنان و انتشار آمار و ارقام آن بصورت روزانه، هفتگی و ماهیانه، سبب خواهد شد، تا ذهن جامعه بیش از پیش با این معضل درگیر شده و ضمن تاثیر روانی بر مردم، آنها را نسبت به خشونت علیه زنان حساس و آگاه کند.

2- مراکز پیشگیری و مبارزه با خشونت علیه زنان

وجود مراکز پیشگیری و مبارزه با خشونت علیه زنان در دانشگاهها و در سطح جامعه، کشوری مثل امریکا را از کشورمان در این موضوع، متمایز کرده است. یکی از مهمترین وظیفه مرکز مطالعات زنان دانشگاه ایالتی کانتیکت – جایی که در آن تدریس می کنم- پیشگیری و مبارزه با خشونت علیه زنان است. خود آگاهی در این زمینه از طریق برگزاری کارگاهها افزایش می یابد و به امداد قربانیان می پردازند. در این دانشگاه دختران، پیش از آنکه مورد خشونت واقع شوند تحت آموزش قرار میگیرند که چگونه از خود مراقبت کنند و چنانچه به هردلیل مورد خشونت واقع شدند چگونه از حقوق خود دفاع کنند و به پسران آموزش داده می شود که چگونه رفتارشان می تواند خشونت علیه زنان تلقی شود و عواقب آن چیست. بنابراین اولین گام که آموزش جوانان است به درستی برداشته می شود و این گام مهمی است برای کاهش خشونت علیه زنان.

3- قاطعیت در برابر عاملان خشونت

عاملان خشونت علیه زنان در جامعه آمریکا به خوبی می دانند که برخورد پلیس و قانون، قاطعانه و سختگیرانه است. یکی از وظایف پلیس دانشگاه در برخورد با عاملان خشونت، قاطعیت است. پلیس بدون تعلل، با متخلفان برخورد می کند و کسی در این حوزه مصونیت ندارد. طبق مقررات دانشگاه اگر اثبات شود که یکی از اساتید یا کارمندان دانشگاه اقدام به خشونت علیه زنان نموده است بی درنگ از دانشگاه اخراج می شود و قربانی مورد حمایت همه جانبه قرار می گیرد.

4- سیطره تابوهای جنسی

متاسفانه تابوهای فرهنگی در حوزه مسایل جنسی در جامعه ایران، از چنان قدرتی برخوردار است که کمتر کسی را یارای مقابله با آن است. این تابوها سبب شده است که از سویی، قربانی دم برنمی آورد و از سوی دیگر وقتی هم که قربانی لب به اعتراض می گشاید متهم می شود به اینکه پوشش و یا رفتار مناسب نداشته است. درست برخلاف جامعه امریکا که دختران در نوع پوشش و رفتار آزادند و چنانچه کسی به حقوق آنها تجاوز کند با صدای بلند فریاد می زنند و از حمایت قانون و پلیس برخوردارند. تابوی جنسی چنان بر جامعه ایران سیطره دارد که با مکانیزم روانی انکار مانع ار برخورد صحیح با مساله می شوند و نسخه فراگیر پیشگیری کننده این خشونت را در خانه نشینی و کنترل وسواسی زنان می دانند.

5- حفظ مرزهای اخلاقی و جنسی

تاسف بار است که حفظ مرزهای اخلاقی و جنسی در جامعه به اصطلاح دینی ایران اسلامی هرگز قابل مقایسه با جامعه سکولار امریکا نیست. اگر برحریم خصوصی افراد و مرزهای اخلاقی و جنسی در جامعه ایران بخصوص در جامعه دانشگاهی ایران، خدشه یی جدی وارد است ولی این مرزها در جامعه دانشگاهی امریکا، برخلاف تبلیغات به غایت غیر واقعی دستگاه تبلیغاتی جمهوری اسلامی، به شدت رعایت و مراقبت می شود. رسانه ها از هیچ رسوایی اخلاقی نمی گذرند و محاکم به شدت برخورد می کنند. همانگونه که هفته پیش رسوایی جنسی یکی از مقامات امریکا، اقای ادوارز در رسانه های امریکا مطرح شد و ضمن عذرخواهی ، منجر به استعفا ان مقام نیز گردید، چرا که برخلاف تصویری که در ایران از امریکا ارائه می شود حفظ مرزهای اخلاقی و جنسی در این جامعه بسیار اهمیت دارد و اگر مقامی عدول نماید کنار گذاشته می شود. حال آنکه، در ایران نه تنها چنین نمی شود که بارها رسوایی های جنسی بسیاری از مقامات کشوری و لشکری و روحانی و غیر روحانی را شنیده ایم، همانند رسوایی که در دادستانی کرج و نیروی انتظامی رخ داد، اما از مجازات خبری نشد.

حال اقدام آقای هاشمی را می ستایم، چون در چنین وضعیتی او شهامت و شجاعت به خرج داده است، تسلیم تابوهای تلخ و درد آور جامعه ایران نشده، از اینکه با برخور دشبه قضایی مواجه شود نترسیده است وتصمیم گرفته از حق یک انسان دفاع نماید و متخلف را رسوا کند. او را می ستایم چون می تواسته است پیش بینی کند که دفاع از حق می تواند برایش جرم تلقی شود و همچون بهاره هدایت، و دهها فعال دیگر حقوق زنان که در این سالها بجای دستیابی به حقوق شان به گوشه زندان افتاده اند رهسپار زندان شود ولی تردید نکرده و پرده از چهره کریه این چهره به ظاهر دانشگاهی برداشته است.

درست است که سورنا، نه تنها مورد حمایت مقامات دانشگاه قرار نگرفته - که می بایدقاعدتا مقامات دانشگاه مامن دانشجویان باشند- بلکه مجددا قربانی مقامات دانشگاه و وزارت علوم و دستگاه قضایی شده است ولی گامی که او برداشته است قدم اول شکستن تابوهای تلخی است که سالهاست باید شکسته میشد. قطعا او و همکلاسی هایش این شهامت را به تعدادی از دختران داده اند که در برابر خشونت سکوت نکنند.

امروز سورنا در گوشه زندان است چون در ایران به جای حاکمیت قانون و رعایت حقوق شهروندی، اراده حاکمانی فاسد استوار است که هر امر ساده ای را به دلیل ذهن پارانویید و منفی نگرشان ، تبدیل به امور بسیار پیچیده امنیتی می کنند و به جای عدل و انصاف و رعایت حقوق قربانی، عدالت را قربانی مصلحت شان می کنند.

لذا می بینیم، بجای اینکه این مقام دانشگاهی مورد مواخذه قرار گیرد و به این ترتیب عدالت خواهی معنا پیدا کند، وی مورد حمایت غیر قانونی مقامات کشوری قرار گرفته و قربانی بار دیگر قربانی می شود.

بسیار جای تاسف است که سورنا هاشمی بازداشت شده است و پس از این بازداشت احتمالا بازداشت های دیگری هم در پیش رو خواهد بود. سکوت امروز خانواده های دانشجویان دانشگاه زنجان، به جری شدن مقامات دانشگاهی منجر خواهد شد و در آن صورت تردید نباید کرد که فردا دخترانی که مورد سو استفاده قرارمی گیرند به سکوت اجباری دعوت خواهند شد. برای شکستن تابوی جنسی و مبارزه با خشونت علیه زنان، سالهاست فرصت سوزی کرده ایم، باشد که اقدام سورنا، چون جرقه ای، تابوشکنی و مبارزه با خشونت علیه زنان را کار هر روزمان سازد.

برگرفته از سايت «ادوار نيوز»:

http://www.advarnews.us/article/7716.aspx

بازگشت به خانه