بازگشت به خانه  |   فهرست موضوعی مقالات و نام نويسندگان

تير 1387 ـ   ژوئيه  2008

آقای گنجی! شما نیز به آمار دقیق دسترسی ندارید...

حميد فرخنده

hamid_farkhondeh@hotmail.com

آقای گنجی، استدلال شما و دیگر تحریم کنندگان مبنی بر درستی سیاست تحریم انتخابات از یکسو و دلایل طرفداران مشارکت در صحیح بودن این انتخاب از سوی دیگر، تاکنون در فرصت های گوناگون، چه قبل و  چه بعد از برگزاری انتخابات مجلس هشتم در اسفندماه 86، کم و بیش در رساناهای مختلف بویژه در سایت های اینترنتی خارج کشور، مطرح گشته است. در مقاله اخیر خود پیرامون تحلیل نتایج انتخابات مجلس هشتم اما به نکات جدیدی درباره رفتار انتخاباتی ایرانیانِ داخل و خارج کشور اشاره کرده اید که قابل تأمل است:

1. بر اساس آمار رسمی که میزان مشارکت در انتخابات را 46 % اعلام کرده است، تحریم کنندگان را 54 % واجدین شرایط محسوب کرده اید. این درحالیست که حتی در بهترین دمکراسی های دنیا و در بهترین حالت نیز بیش از حدود 80 % واجدین شرایط در انتخابات شرکت نمی کنند. [شرکت 98 درصدی مردم در رفراندم آری یا نه به جمهوری اسلامی و انتخاباتی از این دست را باید محصول شرایط انقلابی یا از پس لرزه های انقلاب محسوب کرد.]                                                                    

 همیشه حدود 20 تا 30 درصد از مردم جوامع مختلف اصولا چنان مشغول گرفتاری ها و علائق شخصی خویش یا غرق در انواع تئوری توطئه هستند که نسبت به هر نوع ادله ای و در برابر هر انتخاباتی بی تفاوتند. تحریم کنندگان اما بنا به سرشت انتخاب آگاهانه و اعتراضی خویش طبیعتا بی تفاوت نیستند. پس این دو نوع از مشارکت نکنندگان را، از آنجاکه از یک جنس نیستند، نمی شود با هم جمع ریاضی کرد. پرواضح است که گزاره بالا به این معنی نیست که در عدم توجه 20 یا 30 درصد از واجدین شرایط به سرنوشت سیاسی خویش، نظام های سیاسی کشورهای متبوع مسئولیتی ندارند.

2. در بخشی از مقاله خویش می گویید: "برخلاف آنچه برخی جلوه می دهند، فقط ضد انقلابيون مستقر در خارج از کشور انتخابات را تحريم نکرده اند، بسياری از گروه ها و افراد داخل کشور هم انتخابات را تحریم کردند. اتفاقا اگر اکثريت ايرانيان خارج کشور ملاک باشد (نه گروه های سياسی)، خارج کشوری ها بیشتر با حاکميت همراهی نشان می دهند."[1]

آقای گنجی، درست است که اکثریت ایرانیان خارج از کشور به هویت ایرانی خویش بسیار دلبسته اند و چه بسا آنگونه که شما خاطرنشان کردید زندگی در فرهنگ بیگانه و مشکلات جذب در جامعه میزبان، آنان را به شکلی مضاعف به فرهنگ، آداب و سنن و زادگاه خویش جهت شکل دادن به "تعلق هویتی" خود علاقه مند کرده باشد. اما چرا از این مقدمه درست نتیجه غلط " همراهی با حاکمیت" از سوی آنان می گیرید. علاقه و دلبستگی به هویت ملی و فرهنگی خویش چه ربطی به حمایت از نظام حاکم در ایران دارد؟ شما بر اساس کدام آمار قابل اعتماد و پژوهش معتبر در مورد ایرانیان خارج از کشور که به گروه های سیاسی تعلق ندارند، به چنین نتیجه گیری ای رسیده اید؟ اتفاقا فرار و مهاجرت اجباری یا اختیاری این گروه بزرگ از ایرانیان به خارج از کشور بعد از استقرار حاکمیت جمهوری اسلامی بهترین گواه عدم همراهی آنها با حکومت ایران است. بعلاوه ایرانیان خارج از کشور حق شرکت در انتخابات مجلس را ندارند تا نگران مهر شدن یا نشدن شناسنامه یا پاسپورت خود باشند. تنها انتخاباتی که این دسته از ایرانیان می توانند در آن شرکت کنند، انتخابات ریاست جمهوری است.

 شاید لازم به ذکر نباشد که در عین حال ایرانیان مهاجر از موفق ترین اقلیت های قومی در عرصه های مختلف پژوهشی، آموزشی، اقتصادی و مدیریت هستند و حداقل بخش بزرگی از آنها در جوامع میزبان جذب شده اند. بسیاری از  آنان نه تنها احساس نمی کنند غربی ها به چشم غیر به آنها می نگرند، بلکه حس می کنند داشتن پایی در زمین کشور میزبان و قلبی که همواره به یاد ایران و فرهنگ و تمدن آن است به مثابه نوشیدن از چشمه دو فرهنگ مختلف به غنای فکری و فرهنگی آنها یاری نیز رسانده است.

3. در مورد خطر احمدی نژاد و سوء مدیریت از سوی وی و دولتش در عرصه های داخلی و خارجی که کشور را با بحران های جدی روبرو کرده است، می گویید: "در طول سه سال گذشته اصلاح طلبان به انحأ گوناگون تمام مسائل و مشکلات ايران را به احمدی نژاد فروکاسته اند. اين شيوه ناکارآمد است. اگر از صبح تا شب خطر احمدی نژاد و نتايج اقداماتش ذکر شود، کسی مجاب به شرکت در انتخابات نخواهد شد. چون در نهايت تحريم کننده اين پرسش را مطرح خواهد کرد: آيا احمدی نژاد عامل تمام مشکلات و مسائل است و با رفتن او همه مشکلات رفع و تمام مسائل حل خواهد شد؟ مگر می توان تمام مسائل و مشکلات يک نظام سياسی را به يک فرد فروکاست؟"

آقای گنجی، به گمان من دو سؤالی که از سوی تحریم کننده نوعی مطرح کرده اید، عصاره نظرات و نگاه شما در مورد راه تحولات سیاسی در ایران را درخود دارد. نگاهی که خواهان حل بنیانی و یکباره "همه مشکلات و مسائل" است. احمدی نژاد نه همه مشکل که بخشی از آن است، حامیان او و نهادهای قدرتمند و غیرپاسخگو بخش دیگر مسئله هستند. مانع دیگر البته آرای در خانه مانده ای است که در انتخابات ریاست جمهوری 84 راه صعود او را به قدرت سد نکرد. البته آنها که شور و امید مردم به تحول و اصلاحات را به یأس تبدیل کردند نیز بخش دیگری از مشکل هستند.

 کسانی که احمدی نژاد را در نوک تیز حملات و انتقادات خود قرار داده اند، بی شک دست های پشت پرده حامیان احمدی نژاد را می بینند اما مشکلات و فشارهای مبارزه در داخل کشور و ضعف نهادهای جامعه مدنی، آنها را واداشته تا نگاهی متفاوت از نگاه شما و راه حل هایی مغایر برنامه های شما برای تحولات سیاسی در پی گیرند. آنها رهبر را با انتقاد از رئیس جمهور مورد حمایتش، بطور غیرمستقیم، به باد انتقاد می گیرند، شما ترجیح می دهید رهبر را مستقیما مورد خطاب قرار دهید که "باید برود"، آن هم از داخل زندان اوین،  شجاعت شما ستودنی است، اما کشور ما سابقه قهرمانی ها و شجاعت های بسیاری دارد که متاسفانه در عرصه سیاست نتیجه ای چندان موفق نداشته اند. در ایران هستند مبارزان شجاعی مانند دکتر محمد ملکی، عیسی سحر خیز یا قاسم شعله سعدی که چون شما صریحا انتقادات سخت خود را به آقای خامنه ای مطرح می کنند یا با صدای بلند خواستار تحولات ساختاری و تغییر قانون اساسی هستند، اما آنچه در این میان جایش خالی است همه گیر شدن این خواست ها و آمادگی جامعه برای پرداخت هزینه ای سرشکن شده میان آحاد ملت برای مبارزات سیاسی هدفمند است.

بی شک چنانکه اشاره شد بخش مهمی از مسئولیت روی کار آمدن احمدی نژاد نیز برعهده اصلاح طلبان است، اما بسیاری از شرکت کنندگان در انتخابات با دیدن آنچه که در سه سال گذشته در عرصه مدیریت اقتصادی، دفاع از منافع ملی و چگونگی حل بحران پرونده انرژی اتمی بر کشور رفته است از اینکه به سهم اندک خود تلاشی ناموفق کردند تا راه را بر پیروزی احمدی نژاد ببندند، از انتخاب خود در آن روز گرم تابستانی راضی هستند. چنانکه تعجب انگیز نخواهد بود که عده ای از تحریم کنندگان نیز از اینکه در روز انتخابات در خانه نشستند، اکنون پشیمان گشته باشند.

4. می گویید "کدام تحریم کننده ای پشیمان شده و نظر خود را پس گرفته است؟"

همانطور که بسیاری از رای دهندگان به آقای خاتمی و نمایندگان اصلاح طلب در پی عملی نشدن وعده های اصلاحاتی رئیس جمهور پیشین، فرصت سوزی های وی و عدم قاطعیت اصلاح طلبان در صیانت از میلیون ها رای داده شده به آنها، از شرکت خود در انتخابات به سود اصلاح طلبان پشیمان گشتند و در انتخابات های بعدی راه تحریم را برگزیدند، باید این امکان را نیز از نظر دور نداشت که احتمالا بخشی از تحریم کنندگان نیز بعد از روی کار آمدن احمدی نژاد و مشاهده مشکلاتی که او برای کشور و زندگی روزانه مردم به ارمغان آورده است از عدم مشارکت و سد نکردن راه احمدی نژاد در نهمین انتخابات ریاست جمهوری پشیمان گشته باشند، همانطوری که بسیاری از رای دهندگان به او نیز بخاطر وعده های عملی نشده از او سرخوده شده اند. چرا این حق یا انتخاب در آنسوی قضیه عادی و پذیرفتنی است اما در سوی دیگر باید انکار شود؟ از این گذشته شما با استناد به کدام نظرسنجی معتبر نتیجه می گیرید که از میان خیل عظیم تحریم کنندگان کسی پشیمان نشده است؟

5. شیوه کهنه و نکوهیده محافظه کاران در وابسته به امریکا و اسرائیل خواندن تحریم کنندگان و طرفدار حمله نظامی به ایران نشان دادنِ آنان را به حق تقبیح می کنید. ولی از سوی دیگر با گفتن اینکه "کدام تحریم گری مدافع حمله نظامی امریکا یا اسرائیل به ایران است؟"  وجود چنین طرز تفکری را نفی می کنید. اما آیا می توان منکر وجود برخی تحریم کنندگان، چه در میان نیروهای سیاسی و چه در میان مردم کوچه و بازار،  شد که صریحا یا تلویحا از حمله نظامی امریکا و اسرائیل به ایران پشتیبانی می کنند؟

 البته حتی طرفداری از چنین حمله ای نیز لزوما به معنای عامل "سیا" یا "موساد" بودن طرفداران چنین راهِ فاجعه آمیزی نیست. ممکن است در مرز بلوچستان ایران و پاکستان برخی ریگی به کفش داشته باشند یا در مرزهای کوهستانی ایران و ترکیه پژواک وابستگی به بیگانگان یا تحریک شدن توسط آنان برای ایجاد آشوب و ناامنی به گوش رسد، اما هنگامی که مسئولان نظام اسلامی هر ایرانی که احتمالا از روی ناچاری و استیصالی که شما از آن می برید یا بی اطلاعی فریب چنین راه حل هایی را بخورد، عامل بیگانه می نامند، در حقیقت صورت مسئله را پاک کرده و  مسئولیت سنگین خویش را نادیده گرفته اند.

با احترام، حمید فرخنده

بازگشت به خانه