بازگشت به خانه  |   فهرست موضوعی مقالات و نام نويسندگان

تير 1387 ـ   ژوئن  2008

دو روح الله، دو آرمان

کمال لطيف پور

bahayeazadi@gmail.com

شهریور سال ۱۳۲۳. دامنۀ جنگ جهانی دوم از مرزهای اروپا فراتر رفته است. سربازان بیگانه در شهرهای ایران رژه می روند. دکتر حسین گل گلاب از خیابان هدایت در تهران عبور می کند، می بیند یک سرباز انگلیسی در حال کتک زدن یک بقال است و فحش هم می دهد و حتی به صورت یک ارتشی که به قصد مداخله وارد ماجرا شده سیلی محکم می نوازد. گل گلاب پس از دیدن این صحنه، با چشمان اشک آلود به دیدن روح الله خالقی می شتابد و می پرسد: «کار ما به اینجا رسیده که سرباز اجنبی توی گوش نظامی ایرانی بزند؟»

روح الله خالقی می گوید: «ناراحتی سودی ندارد؛ بیا کاری کنیم!»

اولی شعر می سراید، دومی آهنگ می سازد، سرود «ای ایران» زاده می شود.

ای ایران ای مرز پُرگهر

ای خاکت سرچشمۀ هنر

دور از تو اندیشۀ بدان

پاینده مانی تو جاودان

خرداد سال ١٣۵٨. روح الله خمینی ولی فقیه است و شب و روز سخن می راند.

مسیر ما مسیر نفت نیست؛ نفت پیش ما مطرح نیست. ملی کردن نفت پیش ما مطرح نیست. این اشتباه است. ما اسلام را می خواهیم. اسلام که آمد نفت هم مال خودمان می شود. مقصد ما اسلام است. مقصد ما نفت نیست تا اگر یک نفر نفت را ملی کرده، اسلام را بگذاریم برای او سینه بزنیم.

(صحیفۀ نور جلد ٧ ص  ٤۵٨ – ٤۵٩)

١۵/۵/۵٩:

آنهایی که می گویند: "ما ملیت را می خواهیم احیا بکنیم"، آنها مقابل اسلام ایستاده اند. اسلام آمده است که این حرف های نامربوط را از بین ببرد. افراد ملی به درد ما نمی خورند، افراد مُسلِم به درد ما می خورند. اسلام با ملیت مخالف است. معنی ملیت این است که ما ملت را می خواهیم، ملیت را می خواهیم و اسلام را نمی خواهیم.

(صحیفۀ نور جلد ١٣ ص ٧٨)

١٨/۵/۵٩:

اینکه من مکرر عرض می کنم که این ملی گرایی اساس بدبختی مسلمین است، برای این است که این ملی گرایی، ملت ایران را در مقابل سایر ملت های مسلمین قرار می دهد و ملت عراق را در مقابل دیگران و ملت كذا را در مقابل کذا. اینها نقشه هایی است که مستعمرین کشیده اند که مسلمین با هم مجتمع نباشند.

(صحیفۀ نور جلد ١٣ ص ٨٧ – ٨٨)

روح الله خالقی به فاصلۀ چهار سال پس از روح الله خمینی به زندگی گام نهاد. هر دو فرزند یک دوره از تاریخ ایران اند. یکی با شعر و موسیقی حرف زدن آموخت و به جهان نگریست، دیگری با امر به معروف و نهی از منکر خواست جهان را تصحیح کند. هر دو از اشغال ایران توسط قوای متفقین و نهضت ملی شدن نفت تأثیر پذیرفتند. یکی بر روی یک شعر ناب و ناز فارسی آهنگ گذاشت و سرود ملی آفرید، دیگری قرآن و بحارالانوار ورق زد و نظریۀ ولایت فقیه تدوین کرد. هر دو آفریدند؛ یکی با آرمان ایرانی، دیگری با آرمان اسلامی.

آفریدۀ خالقی از فردای روز زایش هر روز شاداب تر و زنده تر از روز پیش زاده شد و هنوز هر روز زاده می شود. می گویند کلمات از معانی کوچک ترند. آهنگ دشتی خالقی به معنای کلمات گل گلاب چنان گستردگی بخشید که فقط در دل و جان صاحبان یک آب و خاک می گنجد و بس.

از آب و خاک و مهر تو سرشته شد گلم

مهر اگر برون رود تهی شود دلم

آفریدۀ خمینی علیل و شکسته از آب درآمد و از فردای روز زایش به حال احتضار رو به قبله دراز کشید. ظاهراً آب و هوای این دنیای فانی در قرن حاضر به حالش سازگار نبوده و نیست.

آفریدۀ خالقی مردمان رنگارنگ و چندزبانی یک سرزمین کهن را برای همیشه به شاهراه باز و فراخ همبستگی و یکپارچگی رهنمون ساخت. سرود ملی ایران در دل و جان همۀ اقوام ایرانی جای گرفت - برای همیشه. شد نگاهبان مادر همۀ ما، نگاهبان ایران. حتی وقتی همۀ ما بر اثر یک شوریدگی برخاسته از بی خبری به مادر خود - ایران - تجاوز کنیم، یعنی انقلاب اسلامی کنیم، باز هم این سرود ملی ماست که نگاهبان مادر ماست.

در راه تو کی ارزشی دارد این جان ما

پاینده باد خاک ایران ما

 

آفریدۀ خمینی خیلی زود به سنگلاخ و از آن پس به بن بست انجامید.

نام و آرمان هر دو روح الله از ذهن تاریخ محو نخواهد شد. هر دو جاودانه اند. اما چه خوب اگر جاودانگی با آفرین همراه باشد و چه بد اگر با نفرین!

تا گردش جهان و دور آسمان بپاست

نور ایزدی همیشه رهنمای ما است

بازگشت به خانه